Ajitasenavyākaraṇam

// om namaḥ sarvajñāya //

evaṃ mayā śrutamekasmin samaye bhagavān śrāvastyāṃ viharati sma jetavane anāthapiṇḍadasyārāme mahātā bhikṣusaṅghena sārdhamardhatrayodaśabhirbhikṣusahasraiḥ / tadyathā āyuṣmatā cājñātakauṇḍinyena āyuṣmatā ca mahānāmnā āyuṣmatā ca revatena āyuṣmatā ca vakkulena āyuṣmatā ca śāriputreṇa āyuṣmatā ca pūrṇena maitrāyaṇīputreṇa ca śrāvakaniyutaiḥ / te sarve yena bhagavān yena ca jetavanaṃ vihāraṃ tenopasaṅkrāntā bhagavataḥ pādau śirasābhivandya bhagavataḥ puratastasthurdvātriṃśatā bodhisattvasahasraiḥ / tadyathā sahacittotpādadharmacakrapravartanena ca bodhisattvena mahāsattvena anikṣiptadhureṇa ca bodhisattvena mahāsattvena maitreyeṇa ca bodhisattvena mahāsattvena avalokiteśvareṇa ca bodhisattvena mahāsattvena mahāsthāmaprāptena ca bodhisattvena mahāsattvena / evampramukhairdātriṃśatā bodhisattvasahasraiḥ / te sarve yena bhagavān yena ca jetavanaṃ vihāraṃ tenopasaṅkrāntā bhagavataḥ pādau śirasābhivandya bhagavataḥ puratastasthuḥ / atha khalu bhagavān pūrvāhṇakālasamaye nivāsya pātracīvaramātraḥ śrāvastīṃ mahānagarīṃ piṇḍāya prāviśat / atha bhagavānāyuṣmantamānandamāmantrayate (Asv 104) sma / gacchānanda pātraṃ cakrikaṃ śikyamānaya / athāyuṣmānānando bhagavataḥ śrutamātreṇa pātraṃ cakrikaṃ śikyaṃ bhagavate upanāmayāmāsa / athāyuṣmānānando bhagavataḥ kṛtāñjalipuṭo bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

yadā tvaṃ praviśasi piṇḍapātika vimocaye tvaṃ bahavaṃ hi prāṇinām /
uttāraye tvaṃ bahavaṃ hi sattvā narakabhayājjātijarāmahābhayā //
saṃsāraduḥkhakalilā mahābhayādvimocaye tvaṃ nara lokanāyaka /
mahānubhāvo varadakṣiṇīyo vimocayitvā punaraṃ hi āgamī //

athāyuṣmānānando bhagavata imā gāthā bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha bhagavān śrāvastyāṃ mahānagaryāṃ nātidūre sthito 'bhūt / atha te sarve gavākṣatoraṇaniryūhakā hiraṇyamayāḥ sphaṭikamayā rūpyamayāḥ prādurabhūvan / tathā śrāvastyāṃ mahānagaryāṃ mahāntaṃ janakāyaṃ saṃsthito 'bhūvan / atha sa janakāyaḥ saṃśayajāto babhūva ko hetuḥ kaḥ pratyayaḥ nagarasya śubhanimittaṃ prādurabhūt / mā cedaṃ nagaraṃ bhasmapralayaṃ syāt / atha tatra janakāye anekavarṣaśatasahasrakoṭīko (Asv 105) vṛddhamahallakaḥ puruṣaḥ saṃsthito 'bhūt / atha sa puruṣastaṃ janakāyaṃ samāśvāsayannevamāha / mā bhaiṣurbhoḥ kulaputrāḥ / asminneva pṛthivīpradeśe jetavanaṃ nāma vihāraḥ / tatra śākyamunirnāma tathāgato 'rhan samyaksambuddho vidyācaraṇasampannaḥ sugato lokavidanuttaraḥ puruṣadamyasārathiḥ śāstā devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca buddho bhagavān / so 'yaṃ śrāvastīṃ mahānagarīṃ piṇḍāya prāviśat / tasyāgamanakālasamaye idaṃ śubhanimittamabhūt / atha sa janakāyastaṃ jīrṇakaṃ puruṣaṃ kṛtāñjalirevamāha / yattasya bhagavatastathāgatasyārhataḥ samyaksambuddhasya guṇavarṇasamudīraṇasamaye idaṃ śubhanimittamabhūt / dṛṣṭamātrasya tasya tathāgatasyārhataḥ samyaksambuddhasya kīdṛśaḥ puṇyābhisaṃskāro bhaviṣyati / atha sa jīrṇakapuruṣastaṃ janakāyaṃ bhagavato guṇavarṇasamudīraṇatayā gāthābhiradhyabhāṣata /

yo lokanāthasya hi nāmu yaḥ śruṇe saṃsāraduḥkhā vinimuktu so naro /
āpāyagāmī na kadāci bheṣyate svargaṃ ca so yāsyati śīghramevam //

yo lokanāthasya hi nāmu yaḥ śruṇe dṛḍhapratijño bahukalpakoṭibhiḥ / mahānubhāvo sugato mahātmanaḥ kalpānakoṭīnayutānacintiyān // (Asv 106)

so bodhisattvo sthita gaṅgavālukān kadāci so gacchati durgatī bhayam /
yo lokanāthasya hi nāmu yaḥ śruṇe āpāyagāmī na kadāci bheṣyate //
kalpānakoṭīnayutānacintiyā rājā sa bhotī sada cakravartī /
yo lokanāthasya hi nāmu dhārayet //
yat kiñci pūrvaṃ sada pāpu yat kṛtaṃ sarvaṃ kṣayaṃ yāsyati śīghrametat /
śakropi devendramahānubhāvo kalpānakoṭīnayutānacintiyā //
sukhāvatīṃ gacchati buddhakṣetraṃ paryaṅkabaddho sa ca bodhisattvo /
brahmasvaro susvaru mañjughoṣa bhavanti varṣānasahasrakoṭibhiḥ //

apāyagāmī na kadāci bheṣyate yo lokanāthasya hi nāmu dhārayet /

atha sa jīrṇakaḥ purūṣo janakāyaṃ bhagavato guṇavarṇamudīrayitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha bhagavān pūrveṇa nagaradvāreṇa śrāvastīṃ mahānagarīṃ praviṣṭo 'bhut / tatra ca nagaradvāre dvādaśakoṭyaḥ padmānāṃ prādurabhūvan / teṣu ca padmeṣu dvādaśakoṭyo bodhisattvānāṃ paryaṅkaniṣaṇṇāḥ (Asv 107) prādurabhūvan prāñjalayaḥ / atha bhagavataḥ praviṣṭamātreṇa śrāvastyāṃ mahānagaryāṃ navanavatikoṭīniyutaśatasahasrāṇi sattvānāṃ sukhāvatyāṃ lokadhātau pratiṣṭhāpitāni caturaśītisattvakoṭīniyutaśatasahasrāṇyābhiratyā lokadhātorakṣobhyatathāgatasya buddhakṣetre pratiṣṭhāpitāni /

atha bhagavān ānandena saha nagaravalambikāyā dārikāya gṛhe samāgato 'bhūta / atha bhagavān nagaravalambikāyā dārikāyā gṛhe cakrikaṃ kaṭakaṭāpayāmāsa / atha sā dārikā taṃ cakrīśabdaṃ śrutvā saṃśayajātābhūt / ko hetuḥ kaḥ pratyayaḥ / mama gṛhe na kadācit piṇḍapātika āgato 'bhūt / atha sa nagaravalambikā dārikā śūnyākāragṛhe niṣaṇṇā aśrukaṇṭhī rudantī paridevantī sthitābhūt tīkṣṇadhāramasiṃ gaveṣantī paridevantī rudantī sthitābhūt / atha sā dārikā śūnyākāragṛhe niṣaṇṇā paridevantī aśrukaṇṭhī rudantī gāthābhiradhyabhāṣata /

aho bata duḥkhu daridrake gṛhe varaṃ mama maraṇu na cāpi jīvitam /
kiṃ cāpi me kāryuṣu jīvitena yadyaivāhaṃ duḥkhu śarīra pīḍitam //

kana.......................hyatrāṇaṃ bhavate parāyaṇam / anāthabhūtā ahamadyameva yadyaivāhaṃ jāta daridrake gṛhe // (Asv 108)

atha sa nagaravalambikā dārikā śūnyākāragṛhe niṣaṇṇā imā gāthā bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthitābhūt /

atha śuddhavāsakāyiko devaputro 'ntarīkṣagataḥ sthitaścintayati sma / paśyeccedimāṃ bhagavān / anekaduṣkarakoṭiniyutaśatasahasracīrṇacaritaḥ sa śākyamunistathāgato nagaravalambikāyā dārikāyā gṛhe sthito 'bhūt / atha śuddhavāsakāyiko devaputraḥ śatasahasramūlyaṃ muktāhāraṃ gṛhītvā śatarasabhojanapiṭakaṃ gṛhītvā kāśikāni vastrāṇi gṛhītvā yena nagaravalambikāyā dārikāyā gṛhaṃ tenopasaṅkrānto 'bhūt / atha śuddhavāsakāyiko devaputro nagaravalambikāṃ dārikāmevamāha / prāvara dārike imāni kāśikāni vastrāṇi imānyanekaśatasahasramūlyānyābharaṇāni / prāvṛtya cedaṃ śatasahasramūlyaṃ muktāhāraṃ gṛhītvā imaṃ śatarasabhojanapiṭakaṃ gṛhītvā bhagavantamupanāmaya / atha sā dārikā tāni kāśikāni vastrāṇi prāvṛtya śatasahasramūlyaṃ muktāhāraṃ gṛhītvā taṃ śatarasabhojanapiṭakaṃ gṛhītvā yena bhagavāṃstenopasaṅkrāntā / upasaṅkramya bhagavantamupanāmayati sma / atha bhagavān tāṃ nagaravalambikāmevamāha / pariṇāmaya tvaṃ dārike yathā pariṇāmitaṃ vipaśyiśikhiviśvabhūkkakutasundakanakamunikāśyapaprabhṛtibhiḥ sadbhistathāgatairarhadbhiḥ samyaksambuddhaiḥ / anto bhaviṣyati strībhāvādanto bhaviṣyati daridragṛhāt / atha sā dārikā taṃ piṇḍapātaṃ pariṇāmayitvā (Asv 109) bhagavantamupanāmayāmāsa / anena piṇḍapātakuśalamūlena mā kaśmiṃścid daridragṛhe upapadyeya /

atha sā nagaravalambikā dārikā taṃ piṇḍapātaṃ pariṇāmayitvā bhagavate dattvā svagṛhagamanamārabdhā / atha bhagavān tāṃ nagaravalambikāṃ dārikāmevamāha / pratinivartasva dārike / pūrvejātinidānaṃ samanusmarāmi / tadahaṃ parikīrtayiṣyāmi / atha sā dārikā pratinivṛtya sarvāṅgapraṇipātena bhagavantaṃ prapatitā / atha sā nagaravalambikā dārikā bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

avaśyaṃ me pūrvakṛtena karmaṇā yenāhaṃ jāta daridrake gṛhe /
karohi kāruṇya mamaṃ hi duḥkhita vinivartayasva narakā hi pālān //
karohi kāruṇya mama duḥkhitāyā istribhāvā upapannu nāyaka /
tvaṃ lokanātha jaravyādhiśoka vimocaye maṃ mama duḥkhitāyāḥ //

trāṇaṃ bhavāhī śaraṇaṃ parāyaṇaṃ vimocayāhī mama duḥkhitāyāḥ / kṛtaṃ hi nātha praṇidhiṃ tvayā hi ye keci sattvā iha jambudvīpe // (Asv 110)

tiṣṭhanti ye vai daśasu diśāsu sattvā hi sarve sukhitā kariṣye /
sarve ca haṃ mocayi duḥkhasāgarāt trāṇaṃ bhavāhī śaraṇaṃ parāyaṇam //
tvayaṃ hi nātha mayi mocayī jagat avaśyaṃ me pūrvakṛtena karmaṇā /
yenāhaṃ jātu daridrake gṛhe trāṇaṃ bhavāhī mama duḥkhitāyāḥ //
bhavaṃ tu nātha jaravyādhimocakaṃ trāṇaṃ bhavāhī guṇa sañcitāgra /
na cā kariṣye punareva pāpaṃ yadvedayāmī imi vedanāni //
kṛpaṃ jani...............magra sattvā trāṇaṃ bhavāhī śaraṇaṃ parāyaṇam /
ye keci sattvā iha jambudvīpe nāmaṃ ca vai dhāraya paśca kāle //
parinirvṛtasya tata paścakāle bhaviṣyati śāsanavipralopam /
yatakiñci pāpaṃ tadapūrva yat kṛtaṃ sarvaṃ kṣayaṃ yāsyati śīghrametat //

atha sā nagaravalambikā dārikā bhagavantaṃ gāthā bhāṣitvā punarapi gṛhagamanamārabdhā / atha bhagavān tāṃ nagaravalambikāṃ (Asv 111) dārikāṃ kalaviṅkarutasvaranirghoṣeṇaivamāha / pratinivartasva dārike pūrvajātinidānaṃ samanusmarāmi tadahaṃ parikīrtayiṣyāmi / atha sā dārikā pratinivṛtyaivamāha /

parikīrtaya lokavināyakādya yadyat kṛtaṃ pāpa sadā sudāruṇam /
avaśya me pāpu kṛtaṃ sudāruṇaṃ yenāhaṃ jātu daridrake gṛhe //
tvaṃ sārthavāhu iha sarvaloke vimocaye mam iha istribhāvā /
trāṇaṃ bhavāhī śaraṇaṃ parāyaṇaṃ kṛtajñahaṃ nitya bhavāmi nāyake //
saṃśrāvaye mam imu dharmanetrī nāsau kadācittajate apāyam /
saṃśodhayī karma yathākṛtaṃ mayā trāṇaṃ bhavāhī śaraṇaṃ parāyaṇam //

asaṅgajñānī varalokanāyaka vandāmi nātha śaraṇaṃ kṛtāñjalī //

atha bhagavān tāṃ dārikāmevamāha / bhūtapūrvo dārike atīte 'dhvani asaṅkhyeyaiḥ kalpai ratnaśikhī nāma tathāgato 'rhan samyaksambuddho vidyācaraṇasampannaḥ sugato lokavidanuttaraḥ puruṣadamyasārathiḥ śāstā devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca buddho bhagavān / tena (Asv 112) khalu punaḥ samayena padmāvatī nāma rājadhānyabhūt / tena khalu punaḥ samayena padmāvatyāṃ rājadhānyāṃ padmaprabho nāma gṛhapatirabhūt / tasya padmaprabhasya gṛhapatestvaṃ duhitā 'bhūḥ / tena khalu punaḥ samayena grāmanagaranigamajanapadeṣu piṇḍapātiko bhikṣuḥ piṇḍapātāyāvatarati / yadā tvadgṛhamāgato 'bhūta tadā tvaṃ dārike piṇḍapātaṃ gṛhītvā gṛhānniṣkrāntā punareva praviṣṭā 'bhūḥ / na cāhaṃ muṇḍitaśiraso 'dhanyasya piṇḍapātaṃ dāsyāmi / tena karmopacayena tvayā dārike dvādaśakalpasahasrāṇi punaḥ punardaridragṛhe duḥkhānyanubhūtāni / ekena tvayā dārike kuśalamūlena bodhivyākaraṇaṃ pratilapsyase / yattvayā tasya bhikṣo rūpaliṅgasaṃsthā na dṛṣṭā bhaviṣyasi tvaṃ dārike anāgate 'dhvani acintyairaparimāṇaiḥ kalpairnagaradhvajo nāma tathāgato 'rhan samyaksambuddho vidyācaraṇasampannaḥ sugato lokavidanuttaraḥ puruṣadamyasārathiḥ śāstā devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca buddho bhagavān loke / atha sā dārikā bhagavantaṃ triḥ pradakṣiṇaṃ kṛtvaivamāha / kīdṛśaṃ bhagavan mama buddhakṣetraṃ bhaviṣyati yatraivāhaṃ buddho bhaviṣyāmi / bhagavānāha / aparimitaguṇasañcayā nāma sā buddhakṣetraṃ bhaviṣyati / yādṛaśī ca sā sukhāvatī lokadhātuḥ tādṛśaṃ tadbuddhakṣetraṃ bhaviṣyati / paryaṅkaniṣaṇṇā āryopapādukā bodhisattvā bhaviṣyanti / īdṛśaṃ tadbuddhakṣetram / (Asv 113)

atha ca sā dārikā tuṣṭā udagrā āttamanāḥ pramuditā prītisaumanasyajātā svagṛhagamanamārabdhā / atha bhagavāṃstāṃ dārikāmevamāha / tvaṃ dārike saptame divase kālaṃ kariṣyasi / kālaṃ kṛtvā / pūrvasyāndiśi magadhaviṣaye rājā ajitaseno nāma / tasya rājño 'jitasenasya antaḥpurasahasramasti / tasya khalu punā rājño 'jitasenasya putro janiṣyase / eṣa eva tava paścimo garbhavāso bhaviṣyati /

atha bhagavān paścimakena nagaradvāreṇa śrāvastyā mahānagaryā niṣkrānto yena jetavanaṃ vihārastenopasaṅkrāntaḥ / athāyuṣmānānando bhagavantaṃ dūrata evāgacchantaṃ dṛṣṭvā pādau śirasābhivandya triḥ pradakṣiṇīkṛtya bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

suvarṇavarṇaṃ varalakṣaṇārcitaṃ dvāviṃśatilakṣaṇarūpadhāriṇam /
yadā tvayā āgatu piṇḍapātikā vimocayitvā iha sarvasattvā //
sukhena saṃsthāpayi sarvasattvā maitrībalaṃ sarvajagattvayā kṛtam /
sa piṇḍapātaṃ varamāṇḍanāyaka vimocitaste jagatī bhayā ca //

ye bodhisattvā iha jambudvīpe sarve ca mārgaṃ tava darśayanti / (Asv 114) parinirvṛtasya sada paścakāle dhāretu sūtram imu buddhavarṇitam //

parinirvṛtasya tava paścakāle bhaviṣyati śāsanavipralopam /
imaṃ nayaṃ dhārayi sūtraratnam //

athāyuṣmānānanda imā gāthā bhāṣitvā bhagavantaṃ triḥ pradakṣiṇīkṛtya bhagavataḥ puratastasthau / atha bhagavānāyuṣmantamānandamāmantrayate sma / gacchānanda gaṇḍīmākoṭaya / te śrāvakāḥ paribhokṣyanti piṇḍapātam / athāyuṣmānānando bhagavantamāmantrayate sma / kīdṛśaṃ bhagavan gaṇḍīśabdasya kuśalamūlaṃ bhaviṣyati / bhagavānāha / śṛṇu ānanda gaṇḍīśabdasya kuśalamūlaṃ parikīrtayāmi / ye kecidānanda gaṇḍīśabdaṃ śroṣyanti teṣāṃ pañcānantaryāṇi kṛtyāni parikṣayaṃ yāsyanti / avaivartikāste bhaviṣyanti kṣipraṃ cānuttarāṃ samyaksambodhimabhisambhotsyante / ānanda āha / kīdṛśaṃ bhagavaṃstaiḥ sattvaiḥ kuśalamūlamavaropim / bhagavānāha / śṛṇu ānanda ye sattvāḥ paścime kāle paścime samaye mama parinirvṛtasya saddharmavipralope vartamāne saddharmasyāntardhānakālasamaye grāmanagaranigamajanapadarāṣṭrarājadhānīṣu ye sattvā vā araṇyāyatane gaṇḍayākoṭanaśabdaṃ śroṣyanti namo buddhāyeti kariṣyanti teṣāṃ pañcānantaryāṇi karmāṇi parikṣayaṃ (Asv 115) yāsyanti / īdṛśānyānanda gaṇḍīśabdasya kuśalamūlāni / athāyuṣmānānandaḥ śāntapraśāntena gaṇḍīmākoṭayate sma / atha tena gaṇḍīśabdena sarve te mahāśrāvakāḥ sannipatitā abhūvan / yathā yathā āsane niṣaṇṇāḥ piṇḍapātaṃ paribhuñjante sma / atha tatraiva śrāvakamadhye nandimitro nāma mahāśrāvakaḥ sannipatito 'bhūt sanniṣaṇṇaḥ / atha bhagavānāyuṣmantaṃ nandimitraṃ mahāśrāvakamāmantrayate sma / gaccha tvaṃ nandimitra mahāśrāvaka pūrvasyāndiśi magadhaviṣaye rājño 'jitasenasya kalyāṇamitraparicaryāṃ kuru / atha nandimitro mahāśrāvako bhagavantamevamāha / na bhagavan śakṣyāmastaṃ pṛthivīpradeśaṃ gantum / durāsadāste sattvāḥ / te māṃ jīvitādvyavaropayiṣyanti / atha bhagavānāyuṣmantaṃ taṃ nandimitraṃ mahāśrāvakamevamāha / na te sattvāste śakṣyante bālāgramapi kampayituṃ prāgeva jīvitādvyavaropayitum / atha nandimitro mahāśrāvakaḥ pratyūṣakālasamaye suvarṇavarṇaṃ vastraṃ prāvṛtya yena pūrvasyāndiśi magadhaviṣaye rājño 'jitasenasya rājadhānī tenānukrānto 'bhut / atha rājā ajitasenastaṃ nandimitraṃ mahāśrāvakaṃ dṛṣṭvā tuṣṭa udagra āttamanāḥ pramuditaḥ prītisaumanasyajāto 'bhūt / atha rājñājitasenena amātyaḥ preṣito 'bhūt / gacchainaṃ bhikṣumānaya / tadā so 'mātyo yena nandimitro mahāśrāvakastenopasaṅkrāntaḥ (Asv 116) / atha so 'mātyo nandimitraṃ mahāśrāvakamevamāha / āgaccha mahāśrāvaka bhikṣo rājā te ājñāpayati / atha nandimitro mahāśrāvako 'mātyamevamāha / mama rājñā kiṃ kāryaṃ mama rājā kiṃ kariṣyati / athāmātyo yena rājājitasenastenopasaṅkrāntaḥ / taṃ rājānamajitasenamevamāha / na ca sa bhikṣustava pārśve āgacchati / atha rājñājitasenena pañcāmātyaśatāni preṣitāni / na ca sa bhikṣūrājño 'jitasenasya pārśvamāgacchati / atha sa rājā svakenaivātmabhāvena yena sa nandimitramahāśrāvakastenopasaṅkrāntaḥ / upasaṅkramya kṛtāñjalirevamāha / āgaccha bho bhikṣo mama rājadhānīṃ praviśa / atha rājā ajitaseno dakṣiṇahaste taṃ bhikṣuṃ gṛhītvā svakāṃ rājadhānīṃ praviṣṭo 'bhūt / atha rājñājitasenena nandimitrasya bhikṣoḥ siṃhāsanaṃ dattamabhut / atha rājājitaseno bhadrapīṭhake niṣadya taṃ nandimitraṃ mahāśrāvakamevamāha / kutra tvaṃ bhikṣo gacchasi / ko hetuḥ kaḥ pratyayaḥ / atha nandimitro mahāśrāvako rājānamajitasenamevamāha / ye kecid bhikṣupravrajitāste sarve bhikṣāhārāḥ piṇḍapātamavacarantaḥ paribhuñjanti / atha rājā ajitasenastaṃ nandimitraṃ mahāśrāvakamevamāha / paribhuṅkṣva mama gṛhe piṇḍapātam / yāvajjīvaṃ piṇḍapātaṃ pradāsyāmi / yadi te bhikṣo mama svamāṃsena kāryaṃ svamāṃsaṃ dāsyāmi / atha nandimitro mahāśrāvako rājānamajitasenaṃ gāthābhiradhyabhāṣata / (Asv 117)

bhuñjāmi tadbhojanu yad dadāhi mṛṣṭānnapānaṃ rasapānamuktamam /
kleśā hi nirmukta tvayā bhaviṣyasi sudurlabhaṃ labdha manuṣyalābham //
sudurlabhaṃ śāsanu nāyakasya śraddhāprasādaṃ paramaṃ sudurlabham /
ye śāsane pravrajitā ca bhikṣavā sudurlabhaṃ śāsanu nāyakānām //
sudurlabhaṃ sugatavarasya darśanaṃ namo 'stu te buddha mahānubhāvo /
namo 'stu te dharmamayaṃ mahāmune namo 'stu te kleśavicakṣaṇāryam //
namo 'stu te sarvajarapramokṣaṇāt namo 'stu te mārganidarśanāryam /
namo 'stu te mārgapathasya darśakaṃ namo 'stu te bodhipathasya darśakam //

atha nandimitro mahāśrāvako rājānamajitasenaṃ bhagavato guṇavarṇamudīrayitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha rājānamajitasenaṃ taṃ nandimitro mahāśrāvako gāthābhiradhyabhāṣata /

sudurlabhaṃ bhikṣu tathaiva darśanaṃ sudurlabhaṃ tasya bhaveya darśanam / (Asv 118) ye bhikṣusaṅghasya dadeya dānaṃ na tasya yakṣā na ca rākṣasāśca //

na pretakuṣmāṇḍamahoragāśca vighnaṃ na kurvanti kadāci teṣām /
ye bhikṣusaṅghāya dadanti dānaṃ sudurlabhaṃ tasya manuṣyalābham //
yo durlabhaṃ darśanu bhikṣubhāvaṃ sudurlabhaṃ kalpaśatairacintiyaiḥ /
yo lokanāthasya hi nāmu dhāraye kalpāna koṭīnayutānacintiyā //
na jātu gacche vinipātadurgatiṃ yo īdṛśaṃ paśyati bhikṣurājam /
na tasya bhotī vinipātadurgatiṃ yo īdṛśaṃ paśyati bhikṣurājam //
kalyāṇamitraṃ mama mārgadarśako (yaṃ) sa āgatāye mama piṇḍapātikā /
yo dāsyate asya hi piṇḍapātaṃ muktā na bheṣyanti jarārtavyādhayā //

kleśā vinirmukta sadā tu bheṣyati ye tasya dāsyantiha piṇḍapātam //

atha sa rājā ajitaseno nandimitraṃ mahāśrāvakaṃ guṇavarṇamudīrayitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha nandimitro mahāśrāvako (Asv 119) rājānamajitasenamevamāha / evamastu mahārāja bhuñje piṇḍapāta tava gṛhe / atha rājā ajitasenaḥ khādanīyena bhojanīyena taṃ nandimitramahāśrāvakaṃ santarpayati sma /

atha nandimitramahāśrāvako rājānamajitasenamevamāha / kiṃ tava mahārāja asmin pṛthivīpradeśe udyānabhūmirasti / rājā āha / asti mahāśrāvaka udyānabhūmirmama ramaṇīyā suśobhanā / nandimitra āha / gacchāmyahaṃ mahārāja / tāmudyānabhūmiṃ prekṣe / rājā āha / gaccha nandimitra / udyānabhūmiṃ prekṣasva / atha nandimitramahāśrāvako yena rājño 'jitasenasyodyānabhūmistenopasaṅkrāntaḥ / atha tatrodyānabhūmau ye udyānaguṇāste sarve santīti / yā graiṣmikyaḥ puṣkariṇyastāḥ śītalajalaparipūrṇā yā vārṣikyastā nātyuṣṇā nātiśītalajalaparipūrṇāḥ / tāśca puṣkariṇyaḥ suvarṇasopānasañcchannā divyā ramaṇīyāḥ / ye ca jāmbūpakaparibhogaguṇāste sarve santīti / adhimuktakacampakāśokamucilindapāṭalasumanāsaugandhikapuṣpāṇi santīti / (Asv 120) ye tiryagyonigatāḥ pakṣiṇaḥ śukaśārikācakravākamayūrakokilādayaste nānārutāni kurvanti sma / atha tatraiva udyānabhūmau suvarṇavarṇāḥ suvarṇatuṇḍāḥ suvarṇapakṣāḥ suvarṇapādāḥ pakṣiṇaḥ prādurbhūtāḥ / te sarve buddhaśabdaṃ niścārayanti / atha nandimitramahāśrāvako yena rājño 'jitasenasya rājadhānī tenopasaṅkrāntaḥ / atha rājā ajitasenastaṃ nandimitraṃ mahāśrāvakamevamāha / āgatastvaṃ mahāśrāvaka / dṛṣṭodyānabhūmiḥ / nandimitra āha / dṛṣṭā mayodyānabhūmī ramaṇīyā suśobhanā / atha nandimitraṃ mahāśrāvakaṃ rājā ajitaseno gāthābhiradhyabhāṣata /

ye jambudvīpe paribhogamāsī adhimuktakacampakadhānuṣkārikā /
aśokamucilinda tathaiva pāṭalā saugandhikāśca sumanā ca vārṣikā //

tadā pāriyātrā nadītīranirmitā suvarṇavarṇā sada pakṣiṇā abhūt /

mārgaṃ ca te darśayi agrabodhaye
divyā manojñā madhurasvarāṃśca
saṃśrāvayiṣyanti ca nityakālam //

atha nandimitramahāśrāvako rājño 'jitasenasya gāthā bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha rājā ajitaseno bherīṃ parāhante sma / (Asv 121) atha tena bherīśabdena sametyāmātyagaṇastaṃ rājānamajitasenamevamāha / kasyārthe mahārāja bherī parāhatā / atha sa rājā āha / hastirathaṃ ca aśvarathaṃ ca sajjaṃ kṛtaṃ syāt / ahamudyānabhūmiṃ gamiṣyāmi krīḍanārthāya / atha tā amātyakoṭyo vacanaṃ śrutvā śīghrameva tad hastirathamaśvarathaṃ sajjaṃ kṛtavatyaḥ / atha tena kṣaṇalavamuhūrtamātreṇa rājājitaseno yena sodyānabhūmistenopasaṅkrāntaḥ / sa ca nandimitramahāśrāvakastenaivopasaṅkrānto rājānamajitasenamevamāha / asmin pṛthivīpradeśe mahārāja mama kuṭikaṃ kārayitavyam yatrāhaṃ sanniṣaṇṇastava gṛhe piṇḍapātaṃ paribhokṣyāmi / atha rājā ajitaseno nandimitramahāśrāvakamevamāha / kīdṛśaṃ tava kuṭikaṃ kārayitavyam / nandimitra āha / yādṛśāstava mahārāja mahācittotpādaśraddhāprasādāstādṛśaṃ kuṭikaṃ kāraya / atha rājā ajitaseno jyeṣṭhāmātyamevamāha / asminneva pṛthivīpradeśe kuṭikaṃ kāraya / atha jyeṣṭhāmātyo rājānamevamāha / kīdṛśaṃ mahārāja kuṭikaṃ kārayāmi / rājā ajitasena evamāha / triṃśadyojanāni dīrgheṇa ṣaḍyojanānyūrdhvāyāṃ saptaratnamayaṃ maṇimuktisañcchāditaṃ kuṭikaṃ kāraya / atha so 'mātyaḥ kuṭikaṃ kārayati / saptaratnamayaṃ (Asv 122) maṇimuktisañcchāditaṃ kārayitvā yena rājā ajitasenastenopasaṅkrānto rājānamajitasenamevamāha / kṛtaṃ mahārāja mayā kuṭikaṃ yādṛśamājñaptam / rājā āha / tatraiva pṛthivīpradeśe caṅkramaḥ kārayitavyaścaturyojanāni dīrgheṇa dve yojane vistāreṇa / atha so 'mātyastaṃ caṅkramaṃ kārayitvā yena rājā ajitasenastenopasaṅkrānto rājānaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

kṛtaṃ mayā caṅkramu suṣṭhu śobhanaṃ ājñā tvayā yat kṛtapūrvameva ca /
sattvāna moceti prakṛtiṃ śubhāśubhaṃ vimocaye prāṇina sarvametat //
aho sulabdhā praṇidhīkṛtaṃ tvayā vimocayī sarvajagat sadevakam /
praṇidhiṃ kṛtaṃ yattvayamīdṛśaṃ bhave dharmaṃ prakāśeti me dharmabhāṇako //
niṣaṇṇa sthitvā kuṭikā ca caṅkrame ājñā kṛtaṃ yat tvaya yādṛśī kṛtā /
sa caṅkramaṃ caiva kṛtaṃ suśobhanaṃ maṇiratnasañcchādita taṃ ca bhūmim //

atha rājā ajitaseno yena svakā rājadhānī tenopasaṅkrāntaḥ / atha nandimitramahāśrāvakaḥ pratinivṛtya tatraiva (Asv 123) kuṭike niṣaṇṇo vikiraṇaṃ nāma bodhisattvasamādhiṃ samāpanno 'bhūt / anyena keśānanyena nayānānyanyena dantānanyena grīvā anyena bāhū anyena hṛdayamanyenodaramanyenorū anyena jaṅghe anyena pādau samāpanno 'bhūt / atha sa rājā ajitasenaḥ saptāhasyātyayena taṃ bhikṣuṃ na paśyati /

atha rājā jyeṣṭhakumāramevamāha / āgaccha kulaputra gamiṣyāmi tāṃ kuṭikām / yena sa bhikṣustenopasaṅkramiṣyāmi / atha sa rājā saputro yena sā kuṭikā tenopasaṅkrānto 'bhūt / atha sa rājā ajitasenastaṃ bhikṣumātmabhāvaṃ khaṇḍaṃ khaṇḍaṃ kṛtaṃ dṛṣṭvā saṃśayajāto 'bhūt / santrastaromakūpajāto vastrāṇi pāṭyan paridevan rudan aśrukaṇṭhaḥ putramevamāha / ānaya putra tīkṣṇadhāramasim / ātmānaṃ jīvitād vyavaropayiṣyāmi / atha sa rājakumāraḥ prāñjaliṃ kṛtvā rājānaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

mā śokacittasya bhave nṛpendra mā vedayī vedanamīdṛśāni /
ātmaghātaṃ karitvā tu niraye tvaṃ gamiṣyasi /
rauravaṃ narakaṃ cāpi gamiṣyasi sudāruṇam //

dakṣiṇīyo ayaṃ loke jaravyādhipramocakaḥ / (Asv 124)

na cāyaṃ ghātito yakṣairna bhūtairna ca rākṣasaiḥ /
bodhisattvo 'pyayaṃ loke jaravyādhipramocakaḥ //
dakṣiṇīyo ayaṃ loke jaravyādhipramocakaḥ /
durlabho darśanam asya bodhimārgasya darśakaḥ //
kalyāṇamitramayam āsī tava kāraṇamāgatam /
dakṣiṇīyo ayaṃ loke sarvasattvasukhāvaham //
sarvajñaṃ pāramiprāptaṃ lokanāthena preṣitam /
dṛḍhavīryaṃ dṛḍhasthāmaṃ lokanāthaṃ maharṣiṇam //
yo nāma tasya dhāreti nāsau gacchati durgatim /
apāyaṃ na gamiṣyanti svargalokopapattaye //

atha sa rājakumārastaṃ pitaraṃ gāthā bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha rājā ajitasenaḥ svakaṃ putramevamāha / kathaṃ tvaṃ kumāra jānīṣe yadayaṃ bhikṣuḥ samādhiṃ samāpanno 'bhūt / atha sa rājakumāra evamāha / paśya mahārāja ayaṃ bhikṣurbodhisattvasamādhiṃ samāpannaḥ sarvakleśavinirmukto bhavasāgarapāraṅgataḥ sarvasattvahitārthaṃ ca mārgaṃ darśayate śubham / atha sa rājakumāro rājānamevamāha / āgaccha tāta caṅkramaṃ gamiṣyāmaḥ / atha sa rājā sa ca rājakumāro bahubhirdārakaśataiḥ sārdhaṃ yena sa caṅkramastenopasaṅkrāntau / atha sa bhikṣustataḥ samādhervyutthito rājānamajitasenamevamāha / āgaccha mahārāja kiṃ karoṣyasmin sthāne / (Asv 125)

atha rājā taṃ bhikṣū dṛṣṭvā maulipaṭṭaṃ rājakumārasya dadāti / tava rājyaṃ bhavatu / dharmeṇa pālaye nādharmeṇa / rājakumāra āha / bahūnyasaṅkhyeyāni rājakāryāṇi mayā kṛtāni / na ca kadācittṛptirāsīt / tava tāta rājyaṃ bhavatu / na mama rājyena kāryaṃ na bhogena naiśvaryādhipatyena kāryam / tava rājyaṃ bhavatu tāta / dharmeṇa pālaye nādharmeṇeti /

atha rājā yena sa bhikṣustenopasaṅkrāntaḥ prāñjalirevamāha /

sudurlabhaṃ darśanatubhyamārṣāḥ kṛtāñjaliḥ samabhimukhī nāyakānām /
mokṣāgamaṃ darśanu tubhyamārṣāḥ sudurlabhaṃ karmaśatairacintiyaiḥ //
ye darśanaṃ dāsyati tubhyamārṣā muktā ca so bheṣyati kalpakoṭibhiḥ /
na jātu gacche vinipātadurgatiṃ yo nāmadheyaṃ śṛṇute muhūrtam //

rājā āha /

niṣadya yugye ratanāmaye śubhe vrajāmyahaṃ yena sa rājadhānīm / dadāmyahaṃ bhojanu suprabhūtaṃ dadāmyahaṃ kāśikavastrametat / (Asv 126) sūkṣmāṇi jālāni ca saṃhitāni yāṃ cīvarāṃ tubhya dadāmi adya //

atha sa bhikṣū ratnamaye yugye gṛhītvā yena rājadhānī tenopasaṅkrāntaḥ / santarpito bhojanena / atha nandimitramahāśrāvako rājānamajitasenaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

santarpito bhojana suprabhūtaṃ mṛṣṭānnapānarasamuttamaṃ śubham /
ye bhikṣusaṅghāya dadanti dānaṃ te bodhimaṇḍena cireṇa gacchata //
sudurlabhaṃ darśana nāyakasya na cireṇa so gacchati buddhakṣetram /
amitāyuṣasya varabuddhakṣetre sukhāvatīṃ gacchati śīghrametat //

atha nandimitramahāśrāvakaḥ ajitasenasya rājño gāthā bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha rājā ajitaseno bherīṃ parāhanti sma / atha tena bherīśabdena sarvāstā amātyakoṭyo rājānamevamāhuḥ / kasyārthe mahārāja bherī parāhatā / rājā āha / saptame divase hastirathamaśvarathaṃ sajjaṃ kṛtaṃ syāt / ahaṃ saptame divase jetavanaṃ nāma vihāraṃ gamiṣyāmi śākyamunestathāgatasyārhataḥ samyaksambuddhasya darśanāya vandanāya paryupāsanāya dharmaśravaṇāya (Asv 127) / athāmātyakoṭyastaṃ rājānamajitasenamevamāhuḥ / kṛtamasmābhiḥ mahārāja hastirathamaśvarathaṃ sajjam / atha rājā ajitaseno hastirathe avaruhya taṃ ca nandimitramahāśrāvakaṃ ratnamaye rathe avarohya yena jetavanaṃ vihārastenopasaṅkrāntaḥ / atha bhagavān rājānamajitasenaṃ dūrata evāgacchantaṃ dṛṣṭvā tān sarvaśrāvakānāmantrayata / sarvairnānāṛddhivikurvitaṃ darśayitavyam / atha te sarve mahāśrāvakā jvālāmālaṃ nāma bodhisattvasamādhiṃ samāpannā abhūvan / atha rājā dūratastaṃ jvālāmālaṃ dṛṣṭvā nandimitramahāśrāvakamevamāha / kasyārthe imaṃ parvataṃ jvālāmālībhūtaṃ paśyāmi / nandimitra āha / atra śākyamunistathāgato 'rhan samyaksambuddhaḥ sthitiṃ dhriyate yāpayati dharmaṃ ca deśayati / te ca bodhisattvā jvālāmālaṃ nāma bodhisattvasamādhiṃ samāpannāḥ / atha rājā ajitaseno hastirathādavatīrya pādābhyāṃ putrasahasreṇa sārdhaṃ yena bhagavāṃstenopasaṅkrāntaḥ / atha bhagavān suvarṇavarṇena kāyena vyāmaprabhayā caṅkramate sma / atha rājā ajitaseno bhagavato rūpavarṇaliṅgasaṃsthānaṃ dṛṣṭvā mūrcchitvā dharaṇitale nipatitaḥ / atha bhagavān suvarṇavarṇaṃ bāhuṃ prasārya taṃ rājānamutthāpayati sma / uttiṣṭha mahārāja kasyārthe prapatitaḥ / rājā āha / (Asv 128)

bahūni kalpāni acintiyāni jātīśatākoṭi acintiyāni /
na me kadācidiha dṛṣṭarūpaṃ tvaṃ lokanātho varadakṣiṇīyo //
tvaṃ sārthavāha jaravyādhimocakaṃ suvarṇavarṇaṃ varalakṣaṇāṅgam /
dvātṛṃśatā lakṣaṇadhāriṇaṃ mune nāsau kadācidvrajate apāyabhūmim /
yo lokanāthasya hi rūpu paśye tvaṃ lokanāthā śirasā namasyāmī //

atha rājā ajitasenaḥ kṛtāñjaliḥ bhagavantamevamāha / ahaṃ bhagavan tava śāsane pravrajiṣyāmi / atha bhagavān tuṣṭa udagra āttamanāḥ pramuditaḥ prītisaumanasyajātaḥ / alabdhalābhā ye tatra mama śāsanaṃ vaistārikaṃ bhavati / taṃ rājānamajitasenamevamāha / gaccha tvaṃ mahārāja svagṛhe saptame divase āgamiṣyāmi /

atha rājā ajitasenastuṣṭa udagra āttamanāḥ pramuditaḥ prītisaumanasyajātastaṃ kalyāṇamitraṃ bhikṣuṃ purataḥsthāpya svagṛhaṃ gatvā sarvānamātyānāmantrayate sma / sarvairgrāmanagaranigamajanapadaiḥ pathaṃ śodhayitavyaṃ gṛhe gṛhe dhvajānyucchrāpitavyāni gṛhe gṛhe ratnamayāni (Asv 129) kumbhāni paripūrayitavyāni / tadā taiḥ sarvairamātyairājñātam / sarvagrāmanagaranigamajanapadaiḥ pathaṃ śodhitaṃ dhvajānyucchrāpitāni ratnamayāni kumbhāni paripūritāni / yatra rājā ajitasenaḥ prativasati tatra dvādaśakoṭyo dhvajānāmucchrāpitā dvādaśakoṭyo ratnamayānāṃ kumbhānāṃ paripūritāḥ / yāvat saptame divase tathāgato 'rhan samyaksambuddhaḥ śāriputramaudgalyāyanānandapūrṇamaitrāyaṇīputrapramukhairmahāśrāvakasaṅghaiḥ parivṛtaḥ puraskṛtaḥ ajitasenasya rājño rājadhānīmanuprāptaḥ / atha rājā ajitasenaḥ puṣpapiṭakaṃ gṛhītvā kalyāṇamitraṃ purataḥsthāpya bhagavantaṃ puṣpairavakiran bhagavantamevamāha / anena kuśalamūlena sarvasattvā anuttarāṃ samyaksambodhimabhisampadyante / atha rājñā ajitasenena āsanāni prajñaptāni / tasya bhagavataḥ siṃhāsanaṃ pradattam / atha bhagavān siṃhāsane niṣaṇṇo rājño 'jitasenasya dharmān deśitavān / atha rājñā ajitasenena prabhūtenāhāreṇa khādanīyena bhojanīyena santarpitaḥ / atha rājā ajitaseno jyeṣṭhakaṃ rājakumāraṃ dadāti / imaṃ rājakumāraṃ pravrājaya / tadahaṃ paścāt pravrajiṣyāmi / atha bhagavānāyuṣmantamānandamāmantrayate sma / gacchānanda imaṃ rājakumāraṃ pravrājaya / (Asv 130) athāyuṣmatānandena sa rājakumāraḥ pravrājitaḥ / saha pravrajitamātreṇa arhatphalaṃ prāptamabhūt / sarvabuddhakṣetrāṇi paśyati sma / atha sa rājakumāro 'ntarīkṣagatastaṃ pitaraṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

mā vilamba kurute tāta mā khedaṃ kiñci yāsyasi /
aho sulabdhaṃ sugatāna darśanaṃ aho sulabdhaṃ sugatāna lābham //
aho sulabdhaṃ paramaṃ hi lābhaṃ pravrajyalābhaṃ sugatena varṇitam /
saṃsāramokṣo sugatena varṇitaṃ pravrajya śīghraṃ ma vilamba tāta //
mā khedayī lokavināyakendraṃ
sudurlabhaṃ labdha manuṣyalābhaṃ sudurlabhaṃ darśanu nāyakānām /
śīghaṃ ca pravrajya mayā hi labdhaṃ prāptaṃ mayā uttamamagrabodhim /
śrutvā na rājā tada putravākyaṃ sa pravrajī śāsani nāyakasya //

atha rājakumāro 'ntarīkṣagato gāthāṃ bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha rājā ajitasenaḥ putrasya vākyaṃ śrutvā tuṣṭa udagra (Asv 131) āttamanāḥ pramuditaḥ prītisaumanasyajāto bhagavantamuddiśya vihāraṃ kārayati sma / tūryakoṭyo 'nupradattāḥ / antaḥpurasahasramasyāstrīndriyamantarhitapuruṣendriyaṃ prādurabhūt / atha rājā ajitaseno bhagavataḥ śāsane pravrajito 'bhūt / tāścāmātyakoṭyo bhagavataḥ śāsane pravrajitā abhūvan / taccāntaḥpurapuruṣasahasraṃ pravrajitamabhūt / bhagavān rājānamajitasenaṃ pravrājya yena jetavanaṃ vihārastena gamanamārabdhavān /

athāyuṣmānānando bhagavantamevamāha / ayaṃ rājā ajitaseno rājyaṃ parityajya vihāraṃ kārayitvā bhagavataḥ śāsane pravrajito 'bhūt / asya kīdṛśaṃ kuśalamūlaṃ bhaviṣyati / bhagavānāha / sādhu sādhu ānanda yattvayā parikīrtitam / ayaṃ rājā ajitaseno mama śāsane pravrajito bhaviṣyati / anāgate 'dhvanyaparimitaiḥ kalpairacintyairaparimāṇairajitaprabho nāma tathāgato 'rhan samyak sambuddho loke bhaviṣyati vidyācaraṇasampannaḥ sugato lokavidanuttaraḥ puruṣadamyasārathiḥ śāstā devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca buddho bhagavān / ānanda āha / ayaṃ nandimitramahāśrāvako rājñaḥ kalyāṇa mitramabhūt / kidṛśaṃ vāsya kuśalamūlaṃ bhaviṣyati / bhagavānāha / (Asv 132) ayamānanda nandimitramahāśrāvakastatraiva kālasamaye nandiprabho nāma tathāgato 'rhan samyaksambuddho loke bhaviṣyati / ānanda āha / kīdṛśaṃ bhagavan teṣāṃ tathāgatānāṃ buddhakṣetraṃ bhaviṣyati / bhagavānāha / aparimitaguṇasañcayā nāma sā buddhakṣetraṃ bhaviṣyati yatreme tathāgatā bhaviṣyanti / ānanda āha / ya imaṃ dharmaparyāyaṃ sakalaṃ samāptaṃ paścime kāle paścime samaye samprakāśayiṣyati tasya kīdṛśaḥ puṇyaskandho bhaviṣyati / bhagavānāha / yadā mayānanda duṣkarakoṭiniyutaśatasahasrāṇi caritvā bodhirabhisambuddhā tadā te sattvā bodhimabhisambhotsyante / ya etaddharmaparyāyāt catuṣpadikāmapi gāthāṃ śroṣyanti avaivartikāśca te sattvā bhaviṣyantyanuttarāyāṃ samyaksambodhau / ānanda āha / ya imaṃ dharmaparyāyaṃ dharmabhāṇakāḥ samprakāśayiṣyanti teṣāṃ kīdṛśaṃ kuśalamūlaṃ bhaviṣyati / bhagavānāha / śṛṇu ānanda rājā bhaviṣyati cakravartī caturdvīpeśvaraḥ / ya imaṃ dhamaparyāyaṃ sakalaṃ samāptaṃ samprakāśayiṣyanti muktāśca bhaviṣyanti jātijarāvyādhiparidevaduḥkhadaurmanasyopāyāsebhyaḥ parimuktā bhaviṣyanti / ānanda āha / ye paścime kāle paścime samaye sattvā imaṃ dharmaparyāyaṃ pratikṣepsyanti na pattīyiṣyanti teṣāṃ kā gatirbhaviṣyati kaḥ parāyaṇam / (Asv 133) bhagavānāha / alamalamānanda / mā me pāpakaṃ karmaskandhaṃ paripṛccha / na mayā śakyaṃ parikīrtayitum / anyatra buddhakoṭibhirnaśakyaṃ parikīrtayitum / ānanda āha / parikīrtaya bhagavan parikīrtaya / sugato bhagavānāha / śruṇu ānanda saddharmapratikṣepakasya gatiṃ parikīrtayiṣyāmi / raurave mahānarake hāhahe mahānarake avīcau mahānarake tiryagyonau yamaloke ca pretaviṣaye bahūni kalpasahasrāṇi duḥkhamanubhavitavyam / yadi kadācinmanuṣyaloke upapatsyate dīrghaśuṣkatālukaṇṭho bhaviṣyati / dvādaśayojanāni tasya jihvā bhaviṣyati / dvādaśahalyāni pravahiṣyanti ye evaṃ vāgabhāṣiṣyante / mā bhoḥ kulaputrā bhoḥ kvacit saddharmaṃ pratikṣepaṣyatha / saddharmapratikṣepakasya evaṃ gatirbhavati / ānanda āha / kena hetunā bhagavan saddharmaḥ pratikṣipto bhavati / bhagavānāha / ye sattvāḥ paścime kāle paścime samaye eteṣāṃ sūtrānudhārakāṇāṃ dharmabhāṇakānāmākrośiṣyanti paribhāṣiṣyante kutsayiṣyanti paṃsayiṣyanti tasya dharmabhāṇakasya duṣṭacittamutpādayiṣyanti tebhyaḥ saddharmaḥ pratikṣipto bhaviṣyati / yaḥ sattvaḥ (Asv 134) trisāhasramahāsāhasryāṃ lokadhātau sattvānāmakṣīṇyutpāṭayet ayaṃ tato bahutaramapuṇyaskandho bhavet / evameva ya eteṣāṃ sūtradhārakāṇāṃ dharmabhāṇakāṇāṃ duṣṭacittaprekṣitā ayaṃ tato bahutaramapuṇyaskandhaṃ prasaviṣyate /

atha ānando bhagavato gāthāḥ pratyabhāṣata /

bahusūtrasahasrāṇi śrutaṃ me śāstusammukhāt /
na came īdṛśaṃ sūtraṃ śrutapūrvaṃ kadācana //
parinirvṛtasya śāstusya paścātkāle subhairave /
idaṃ sūtraṃ prakāśiṣye dhārayiṣye imaṃ nayam //
yatra sūtraratne asmiṃ paścātkāle bhaviṣyati /
rakṣāṃ kariṣyāmi teṣāṃ paścātkāle subhairave //

pratikṣipiṣyāmi nedaṃ gambhīraṃ buddhabhāṣitam //

athāyuṣmānānando bhagavato gāthā bhāṣitvā tūṣṇīṃ sthito 'bhūt / atha kāśyapo mahāśrāvako bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

suvarṇavarṇaṃ varalakṣaṇāṅgaṃ dvātriṃśatā lakṣaṇadhāriṇaṃ jinam / subhāṣitaṃ sūtra mahānubhāvagaṃ gambhīradharmaṃ nipuṇaṃ sudurdṛśam // (Asv 135) prakāśitaṃ sūtramidaṃ niruttaraṃ mā paścakāle parinirvṛte jite /

dhāriṣye maṃ sūtranayaṃ niruttaraṃ /
athāyuṣmān śāradvatīputro bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /
namo 'stu te buddha mahānubhāva prakāśitaṃ sutramidaṃ niruttaram /
parinirvṛtasya tava lokanāyakā likhiṣyati sūtrametaṃ niruttaram //

na cāpi so gacchati durgatībhayaṃ svargaṃ ca so gacchati kṣiprametat //

athāyuṣmān pūrṇo maitrāyaṇīputro bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

kṛtajño bahusattvānāṃ mocako durgatībhayāt /
prakāśitaṃ tvayā sūtraṃ gambhīraṃ buddhadakṣiṇam //
ahaṃ hi paścime kāle nirvṛte tvayi nāyake /
idaṃ sūtraṃ prakāśiṣye hitāya sarvaprāṇinām //

iti /

atha brahmā sahāmpatirbhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣata /

namo 'stu te buddha mahānubhāvā prakāśitaṃ sūtramidaṃ tvayā śubham / (Asv 136) parinirvṛtasya tava lokanāyaka rakṣāṃ kariṣyāmi ha sūtraratne //

atha catvāro mahārājā bhagavantaṃ gāthābhiradhyabhāṣanta /

aho suramyaṃ varasūtraratnaṃ prakāśitam īdṛśa paścakāle /
..................sūtraratnaṃ prakāśitaṃ paśyati paścakāle //
sugatāna vai lokavināyakānāṃ ahaṃ hi dhāriṣyam sūtraratnam /
rakṣāṃ kariṣyāmyaha sūtraratnaṃ imavocadbhagavānāttamanā //

sā ca sarvāvatī parṣadbhagavato bhāṣitamabhyanandat /

ajitasenavyakaraṇanirdeśo nāma mahāyānasūtraṃ samāptam //

deyadharmoyaṃ bālosiṃhena sārdha bhāryājājatitrana sārdhaṃ mātāpitroḥ paramaduṣkartroḥ sārdhaṃ kṣīṇīena akhiloṭiena diśoṭajāja maṅgali....... utrayannagarvidoṭiena vaṭrari-khuśoṭi-khūśogoṭiena sārdhaṃ sarvasattvaiḥ sarva...... bhiryatra puṇya tadbha...... sarvasattvānāmanuttaraḥ...... sārdhaṃ paramakalyāṇamitrasthirabandhuena / lisvitamidaṃ pustakaṃ dharmabhāṇakanarendradattena /

Distributed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Rechtsinhaber*in
GRETIL project

Zitationsvorschlag für dieses Objekt
TextGrid Repository (2025). Darśana Collection. Ajitasenavyākaraṇa. Ajitasenavyākaraṇa. GRETIL. GRETIL project. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-CFA4-6