17. ხენწიფეშ უკულაში ბოშიშ, ჩხომიშ, ირემიშ, ორბიშ დო ტურა-მელაშ არაკი

teiHeader

ართი ხენწიფე ქოჸოფენ დო ათე ხენწიფესჷ სუმი ქომოლისქუა ნოჸუნუე. ართი დროს ათე ხენწიფექჷ ქედეელახჷ დო ჟირიხოლო თორქჷ დეეჸვერჷ. მიდააჩქჷ მუში სქუალეფი მეწამალეშა დო არძო მეწამალექჷ გინოჭყვიდესჷ: "ართინეერი ჩხომი რენია დო თინა ოგაჭოფენია-და, დოსქჷდუქია". ე ჩხომიში სახე გეუხანტესჷ დო ქუდუუტესჷ.

უზოჯჷ ხენწიფექ უჩაში სქუასჷ დო მიდააჩქჷ ზღუაშა ჩხომიში ოჭოფუშა; მარა ოში კოჩი დო მუში ბადექ არძოქჷ ქიდინაზღოდჷ ზღუასჷ, მარა მუთუნი ვაძირესჷ იში სახეში. ჸუდეშა ქომორთჷ დო მუმას უწუუ: "მუთაქჷ მაშუუ". ხენწიფეს ეწყინჷ, მარა მუს იქინდჷ? უკული მიდართჷ ოშქარი სქუაქჷ დო მიდეეჸონჷ ოში ბადიამი კოჩი თექითჷ, მარა ესჷთი არძოქჷ დააზღოდჷ დო მუთუნქ ვააჭოფუ. უკული მიდართჷ უკულაშიქჷ, მარა ვქჷ ხერხი იხვარჷ: ოში ქილა ქვირი მიდეეღჷ დო ართი ვოჩი მიდეეჯუმუ̄. ქემერთჷ ზღვაშანი, ირი დღას დინაარღუ ძგალენსჷ ქვირი, სოშახჷ უბაღჷდჷნი. უკული დეელუუნი, გაჩენდჷ; მარა თეში დინჷნარღვეფი ქვირითჷ ჩხომენქ ძალამი დიიგვანესჷ დო თქვიისჷ: "ათე ბოშის პატიი ქოფცათია, რაღან ჩქი დჷმოგვანეესიე", დო ქააჸოთჷ ბოშიქ ბადენი, ხათე გეშაჸუნუ თი სახეში ჩხომქჷ. ე ჩხომი ბოშიქ კართეშა ქალეეკირჷ დო მოლართჷნი, შარას ჭე მეეშორჷ მუში მაჸალესჷნი, მუგჷდენი ხონარქჷ მაასიმჷ ნამუდა: "ჰაატჷ, ბოში, დობღურია!" მარა გიიჯინჷნი, მუთა ძირჷ დო მუთუნი ვათქუუ. ხოლო გიშეელჷ ხანქჷნი, გეეგონჷ: "ჰატჷ, ბოში, დობღურია!" ასე უმოსო გიიჯინჷ, მარა მუთა ძიოჷნი, კართეშა გალეეჯინჷ დო ჩხომსჷ პიჯი გუუნჯამუ დო შურს ინთქარსჷნი, ქოძირჷ. უწუუ ბოშიქჷ:

- მუ გოკონია?

ე ჩხომქჷ დუუძახჷ ხოლო:

- სქანოთ ქუუჯგუნია, მა გომიტუევე, ართი დღას სქანოთ ჯგირი იპიიქია.

ეუკუნჷ ე ბოშიქჷ დო წყარსჷ ქიდინაახუნუ დო მაჸალეს უწუ: "სი გიჩქჷნია, ვამითხობელანქია-და"; დო მოლართჷ ჸუდეშა დო მუმას უწუ "მუთუნქჷ ვამაშუუა".

ქოორე, გიშეელჷ დრო-ხანქჷნი, ართი დღას ათე მაჸალეწკჷმა არე ბოშის ჩხუბიქჷ ქააღოლუ. ე მაჸალექ ხათე მიდეერუ დო ხენწიფეს ირიფელი ქუუწუ̄, მუჭო უღალატჷ მუში სქუაქჷნი. ენა ხენწიფექ მუჭო ქიშიიტყუნი, ზოჯჷ ხათე, ნამუდა "მიდეეჸონითია დო დოჸვილითია".

მიდეეჸონესჷ ხათე დო ჸმილუნდესჷნი, ბოშიქ შეეხვეწჷ: "პილათჷნი, მუსჷ გიკეთენანია? თქვანოთ მარდიენია, თეში გომიტეეთია, შხვა ქიჸანაშა გეგჷნჷვოლუქია".

შეებრალჷ ე მაჸვილარენსჷ დო გუუტესჷ. მარდობა უწუ̄ ენესჷ. დო იდჷ, იდჷ, იდჷ დო იდჷ, მარა დღას კოს ვაულუნი, თისხი ქიიდჷ. ართი დიდი ტყაშა ქიმიოჭირინუუ. ათე ტყას მეურსჷნი, ართი ირემი გაჭირებულო ქომიირულენი, ქოძიოჷ. გაჩენდჷ ჭა ხანსჷ დო უჯინჷნი, ათე ბოშიშა ქომორთჷ დო დუდინუ̄ ქოდიხუ. უწუ̄ ბოშიქჷ:

- მუ გიჭირსია?

- მუ მიჭირსია-და, ხენწიფეში სქუა მობთხოზჷნია დო სი გიჩქჷნია.

ქომიპატიენქია-და.

ე ბოშიქ იკიიჸუნუუ დო მოლართჷნი, ქაახვადჷ თე მეტყალესჷ.

მეტყალექჷ კითხჷ:

- ე ირემი სო მერჸუნსია?

ექჷ მააშინჷ:

- ხენწიფექ მეუჯღონუა შხვა ხენწიფესია დო თექი მეპუნსია.

ე ბოშიქჷ გინაატუუ ღურაშე ე ირემქ დო ირემქ უწუუ: "ართი დღასჷ მათი გირსხენქია".

მოუსჷ ე ბოშიქჷ დო იდჷ, იდჷ, კინი იდჷ, მარა მუ იდჷ, პატონი? ვართი სუმიდღერი ცხენს ულუ თისხი, დო მიკააჯინჷ ბოშიქჷნი, ართი განწარებული ობრიქჷ ხოლო ქეგიოფურინჷ თე ბოშის ხუნჷდო უწუ: "სი გიჩქჷნია, ბოში, ქომიპატიენქია-და".

ე ბოშიქ ეთი ქიპატუუ მუში მათხოზინეშე დო უწუ ობრიქჷ: "ართი დღასჷ მათი გიშველენქია".

მიდართჷ ბოშიქ კინი მუში შარაშა. იდჷ თე ტყასჷ, იდჷ, იდჷ, იდჷ, მუთი ვალინედჷნი, თინა ქიიდჷ, წორი დო წორი შქასჷ, წორი ვითოხუთი შქასჷ, წანამოწანა დო სუმი თუთასჷ ქიმიიშჷ. თე დროს ქიგეეგონჷ, მუგიდენი უშველებერი ხონარობა: გოტყვაცჷ დო გოვალჷ დო გოგურგინჷ, მარა ე ტყას ართო ქომონწყუნსჷ მუგიდა რენი დო ქორჩქინდჷ დიდი უშველებერი ტურა-მელაქ. ქომირულუ ბოშიშა: "ქომიპატიენქია და, სი გიჩქჷნია; ხენწიფეში სქუა მუში ჯარით მობთხოზჷნია".

ე ბოშიქ ენა ქიიპატუუ, მუჭო შხვანი, თეში, დო ბოლოს უწუ მელაქჷ:

"მათი ართი დღასჷ გიშველენქია".

მიდართჷ ე ბოშიქჷ დო გიშეელჷ აღე ტყასჷნი, ართი ქალაქი ქოძირჷ. ათე ქალაქის ართი ბროლიში ჸოში ქოძირჷ დო დინააჯინჷ ოზესჷნი. ბრელი ღურელი დო მინჷ მაღურუუ ბოშეფი ქოძირჷ.

იკითხუ:

- თენა მუ ანბე რენია? უწიისჷ:

- თაქიანი ხენწიფეს ართი ზისუნახე ჸუნსია დო თიქჷ ზოჯუა გჷმოჩუა:

"მითი მა მაფულუუნიე, თისჷ ჩილო მიდჷვაჸუნუუქია", მარა იშა კოს ვააფულინჷ დო თენა რე არძო დააზღოდუუნი. მისჷთი ვააფულინენი, ეთი მუში ჸოშიშე ოკო გეგჷნაჸოთანიე.

ენა ბოშიქჷ ქიგეეგონჷნი, ხათე გუუსჷ დო ეშელჷ, მინილჷ ცირაშა; ართიანს დუდი დუუკრესჷ, ცირაქ უწუ̄:

- მუშა მოგიზოჯჷნია?

ბოშიქჷ მააშინჷ:

- მუშათი შხვაქჷ მორთჷნი, მათი თიშა მობრთია.

- ჰე! - დუუძახჷ ცირაქჷ ხათე ვეზირენსჷ დო პიჯავა დოჭარესჷ, მუჭოთი ჩვეულება ორდჷნი.

გიიმილჷ ბოშიქჷ დო მოლართჷ ზღვაპიჯიშა დო ქოდოხოდჷ: დო ძალამი მოწყინებულო ქოფირქენსჷნი, მუგიდაქიენი ჩხილიტი ქინიკათუუ ათე წყარსჷ დო ე ბოში ვიშო გეეჸირტჷ დო მიდეეჸონჷ ჭითა ზდვაშა დო ფოთქიშა მითიილჷ ირეფელამო. იმუსერსჷ თექი რდჷ. მაჟირაორდოს გეედირთჷ ცირაქჷ დო გამიკიიღჷ მუში სარკე დო გიოჯინჷ, მარა ცას მუთა ძირჷ, გიოჯინჷ დიხასჷნი, მუთაძირჷ, გიოჯინჷ ზღვასჷნი, ვაქოძირუო, ჩხომს ქორას ჸუნსჷ დო ფოთქის მითოხენი. ჯგირი. გიშეელჷ ჭე ხანქჷნი, ე ჩხომკინი სიდე ხედჷნი, თექი ქჷდაახუნუ̄. მოლართჷ ე ბოშიქ ძალამი ქეეფიანო დო ქომორთჷ ცირაშ. უწუ̄ ცირაქ:

- მუ ქიმინია, დიიფულიაო?

- ქოვა, დიივფულია.

მარა ცირაქ გეუწყუ თიო კაკალო, მუჭო დო სო რდჷნი. ბოლოს ცირაქ უწუ̄:

- ამუდღარი დღა მიპატიებუნია, რაღან თენერი მიიხერხიე.

მიდართჷ ე ბოშიქ კინი დო ართი მინდორს ქოდოხოდჷნი, გიანთხჷ მუგიდაქიენი ბოშისჷ დო ჰეერიშა დოქოსჷ, მიდეეჸონჷ დო ცას ქიმიკახუნუუ დო მუქჷ სუა ქიმიკააფორჷ. მაჟირა ორდოს გეედირთჷ ცირაქჷნი, გიოჯინჷ ზღვას, მარა ვამირჷ, ეშააჯინჷ ცასჷნი, ქოძირჷ, მუჭოთი ობრის ჸუნდუნი. მოლეეჸონჷ ე ობრიქჷ დო თუდო ქჷდახუნუ̄. ე ბოშის ძალამი ოხიოლჷ: "ვაბძირჷნდუა", დო ქომორთჷ ცირაშანი, ცირაქ ირიფელი ქუუწუ̄. ასე გვალო დოღურუ ბოშიქ ჯარისჷ, მარა თე ცირასჷთი უკვირდჷ ათეში ფულუა დო უწუ̄: "ამუდღათი მიპატიებუნია".

მიდართჷ ე ბოშიქჷ დო მინდორს გილუურსჷნი, ქომორთჷ ირემქჷ დო უწუ̄: "ქეგებდოხოდია.

ქიგიხუნუუ დო იჸონჷ, იჸონჷ, იჸონჷ დო მუთი გოლა ქოორდჷნი, არძო გეგჷნიჸონჷ დო თექი ომანეშა გემითიიჸონჷ. ორდოს გეედირთჷ ცირაქჷნი, ეთი ქოძირჷ, მუ რაგადი ოკო. ქომორთჷ ბოშიქჷნი, უწუ̄ ცირაქჷ:

- ბოში, ძალამი მოჯგირეფი ნორჸუნუენია, მარა ჩქიმდა იშენი ვაგატულინუა დო ამუდღათი ქჷგაპტიენქია.

მიდართჷ დაღონებულო ბოშიქ, იმენდი ვაუღუ აწი დუდიშა, დო მინდორს ქოდოხოდჷნი, იჸუ ქიჸანაშა რყევაქჷ: ქალაქიქჷ დიიცანცალუ, გოვალჷ, გოგურგინჷ დო გოტყვაცჷნი, გამკოსხაპჷ ათე მუში მოჯგირე დიდი უშველებერი ტურა-მელაქჷ დო უწუ̄ ბოშის:

- ჰატჷ. ბოში, ნჷ გაშქურინენია!

იხვარჷ ტურა-მელაქ მუში ხერხი დო ქიგიიჭყჷ დიხაში თხორუა. თხორჷ, თხორჷ, თხორჷ დო სიდეთი ცირაში ოხვენჯი ორდჷნი, თექი ქემეთხორჷ დო უწუ̄ ბოშის:

- ათაქი ქოორდავა, ინავა ცას მიოჯინენია, გოლას მიოჯინენია დო ზღვას გიოჯინენია დო ვარძირჷნსიე, სარკეს გოტახჷნსია დო სი ქიგეეგონენქიევე, მიოგია დუდი ეშე დიხასჷ დო სითი ეშეელია.

მუ რაგადი ოკო, ბოშის ახიოლჷ. გეედირთჷ ცირაქ ორდოსჷნი, გიოჯინჷ ზღვასჷნი, ვაძირჷ, გიოჯინჷ გოლასჷნი, კაძირჷ, მიოჯინჷ ცასჷნი, ვაძირჷ დო სარკე გოტახჷ, თე ბორჯის ბოშიქჷთი მიოგჷ დუდი, ეშელჷ დო დუდი დუუკთჷ, უწუ̄: "სი ჩქიმი ექჷ დო მა სქანია". დუუძახესჷ ვეზირენს, ხენწიფეს ქიშიოტყვინესჷ დო იჸუ ართი ქეეფი-დიარაქჷ.