2. გერია დო უჩა ხენწიფეშ არიკი

ართი საწჷყალი ჩილამი კოჩი ქოჸოფენ დო ართი სქუაში მეტი ვანოჸუნუე, მარა ძალამი სქვამი დო შელებიანი ჸოფე დო სახელი ჯოხოდჷ "გერია". ართი დღასჷ თე ბოშიქ ოტყალჷშა მიდართჷ დო ონჯუას ჸუდეშა მიიშჷნი, ართი კოკამი ოსური ქომირჷ წყურგილიშა მიმალჷ დო თისჷ ქააჸოთჷ საგანი დო კოკა გუუტახჷ. მუკააჯინჷ თე ოსურქჷ დო უწუ "ეჯგუა ჯგირი ბოში ქორექია-და, მა კოკას მიტახჷნქ ვარიე, ვითო-ჟირი გოლაში კინოსჷ ვითოჟირი ჯიმა ნდის ართი და ჸუნსია ეთინა ქომიჸონია".

ენა მუჭო ბოშიქჷ ქჷგეეგონჷნი, ძალამი სიბოშეში სიჩქარეთჷ გურიშ ბაზჷგალქჷ გეუოლჷ სოშახჷ ძირჷნდჷნი. ქჷმორთჷ ჸუდეშა დო უწუუ დიდა დო მუმასჷ:

- ართი წანაში დასაბაღი ორზოლი დომიჭვითია დო ვამჷმართასიადა, ათე მეკვათილი ბორჯიში დინახალევა-და, უკული თქვათი ქეგიმაჸუნითია.

ენა დიდა-მუმაქჷ ვადუუჯერჷ:

- სქანი მეტი მითა პუნანია დო სი ხოლო მიდინჷთია! გარა გიიჭყეხჷ, მარა გერიაქჷ ვადუუჯერჷ დო გუუკეთეხჷ ართი წანაში ორზოლი. მარა გამოთხუალა თინეფიში ვეერაგადეე, მუ წუხარებაქ იჸუუნი; თაში ნამუდა ირიფელიქ ქიშიიტყუ ინეფიში გამოთხუალა დო ნგარა [18] ბჟა დო თუთაქჷ, ცა დო დიხაქჷ, ზღვა დო ქვიშაქჷ, ბოლოს დოხვამესჷ დო გუუტესჷ; დო მიდეეჯუმუ თიწკჷმა ართი ჭიჭე ფინიე, სახელი ჯოხოდჷ "მათიკოჩი". გამეეთხიის ართიანსჷ, გოჯუდესჷ, გოსხუპესჷ დო მიდართჷ ბოშიქჷ.

იდჷ, იდჷ, იდჷ, მუთი ქაალინედჷნი, თინა ქიდჷ წორი შქასჷ, წორი ვითოხუთი შქასჷ, წანამოწანა დო სუმი თუთასჷ ქიმიიშჷ დო გინიილუ ამშვი გოლა; მარა ათე ამშვი გოლა გაათუნი, მუგიდა რდჷნი, ირიფელქ გეიჸარჷ ჯა დო ქუაქ არძოქ იკიირთჷ დო თე დიკოხონსჷ მიიკერკელუდჷ, მარა გერიაშა მუთაქ აღოლუუნი, თეჟანსჷ ხონარი გეეგონჷ დიკოხჷშე, ნამუდა:

- მუ კოჩი ექია, მა გამირზიე? გერია, სარალოში სქუაში მეტი მა მი გამირზჷნია?

ე ბოშიქჷ დუუძასჷ:

- მა გოხოლჷქია ერია, სარალოში სქუავა.

ენა ქიგეეგონჷ ე როკაპიქჷნი, აშო ქჷააზადჷ დო დუდი დუუკრჷ დო ძლამი პატიიცჷ, უწუ "სო მეზოჯჷნქია?"

ექ უწუ მუში ფირქი, მარა ათე როკაპისჷ ძალამქჷ ეწყინჷ. გერიაქ უწუ:

- მუშენი გეწყინუა?

- მუშენია-და, ვიშო მაალჷ ბრელი ბძირია, მარა აშო დორთელი კოჩი ვამიძირჷნია.

მარა ეში რაგადიშენი გერიაქ ჸუჯიშათი ვეგილეეფართხუუ, გიაჸუნუ დო იდჷ მუში შარაშა. იდჷ, იდჷ დო იდჷ, მუთი ვაალინედჷნი, თისხი ქიიდჷ დო გაათუ ამშვი შხყა გოლანი, თაქი უარესი აჸარებაქ იჸუუ ქიჸანაშიქჷ. თრუმე ათი როკაპიში უჩაში დაშ სოფელი ჸოფე, მარა გერიაქ მუთათ შიიტყვინუუ, დო დუუძახჷ როკაპიქჷ:

- მუ კოჩი ექია, ჩქიმი შუქის გუურზიეე? გერია, სარალოში სქუა, ხოლო ვარექია?

- მა გოხოლჷქია.

მუ რაგადი ოკო, ხათე ქჷმააზადჷ ე როკაპიქჷ, დუდი დუუკრჷ დო პატიიცჷ, უკული კითხჷ "სო მეზოჯჷნქია?" გერიაქ უწუუ მუში ფირქი, მარა ე როკაპიქჷთი ძალამი შიიწუხუ, კირხჷ გერიაქჷ:

- მუშენი იწუხებუქია?

- მუშენია-და, ვიშო მაალჷ ბრელი ბძირია დო დორთელი კოჩი ვამიძირჷნია, მარავა ართი სიკეთეს ქორღოლანქია, - უწუ როკაპიქ - ჩქიმი სუმიკუჩხამი რაშისჷ ქოგაჩუქენქია.

დუუძახჷ რაშისჷ დო უწუ "ონდარო ცოცხალიენიე, ვაუღალატავა გერიასია".

გამეეთხუ გერიაქჷ, ქიგედოხოდჷ ე რაშის, ქიკიჸუნუუ მუში მათიკოჩი ფინიე დო მიდართჷ. გიშეელჷ ართი ძალამი მინდორიშა დო ქოთი მეეხოლჷ [20]ნდიეფიში დოხორესჷ. ათე მინდორსჷ გიიჯინჷნი, გურიში კარქჷ გაანწყჷ დო თორქჷ წყარით იაფშჷ მუში ოზეშიკარიში მინდორიში ლაჸაფიქ მეეგონჷ დო თქუ მარდობა მოწყალე ღორონსია!" დო ქოტკეჩჷ მართახი რაშიხჷ დო ეფერი ქაალაჸაფინუ, ტვერი დო ჰეერი ვეგიშეეგორედჷ დო თქუ:

"ასე დეებაბდია უძირაფუ ქიჸანასია!" ქემერთჷ ნდიიში ჭშქარიშა დო გაგლასხაპჷ ცხენიშე დო ქიმიკააკირჷ თაქი. წიმიიკონჷ ჭენი, თქუ "თე რაში ახრებულო მიკვოკირია". დიირთჷ კინი ო მონწყუ ართი ჭყონი, დუდინე ქჷდააჩანუუ დიხასჷ დო თისჷ ქემკააკირჷ მანგარონი, უწუ რაშიქჷ:

- თაში ვაგიქიმინჷდჷკონიე, მა მიდებშია ჸუდეშა. აბა, ასე მა გიწუეე, თეში ქიმინია. ასე ნდიეფი ჸუდეს ვარნია დო ქემერთია, ართი კარდილა წჷმოხუნია დო თინა გამუნაართინეევა, უკული ცირაშა ქიმერთია დო პიჯალა გეგჷწუუღია.

მიდართჷ გერიაქჷ დო ე კარდილას კუჩხი მიოგჷდო სუმიშახჷ გამნიირთჷ დო პიჯი-ეშე ქჷდიიდგჷ. უკული ცირაშა მიდართჷ, დოტახჷ არძო ოკილარეფი დო მინიილჷ, სიდე ორდჷნი თექინი, ე ცირს ეორცჷ ძალამქჷ, მარა მიკააჯინჷნი მუში ჯგირი ბოშალასჷნი, ძირაფაქ ახიოლჷ დო, მუ გავაგირძალა, პიჯალა ქიმეჩჷ. გიმიილჷ ეურე ბოშიქჷ ქეეფიანო დო ქიმორთჷ რაშიშა. იმუსერი თექი მიისვანჯჷ ჯგირო დო მაჟირა დღას უწუუ რაშიქჷ:

- ასე ნდიენქჷ ქომორთესია დო კარდილა მუნორთინაფილი ქოძირესიე, არძაქჷ დოშქურონდუა, თეშენი ნამუდა ვითოჟირიხოლოში ნაკლების ვამჷნაართინედჷ თი კარდილავა, დო თქვიისია "თეში მაქიმინარქჷ მუთი მიწუანი, დუუჯერათია", დო ასე მეურქიია.

მიდართჷ გერიაქჷ დო მუჭო ქოძირესჷ დიენქჷნი, გემიწოციისჷ არძოქჷ დო ქჷმაზადესჷ, დუდი დუუკრესჷ დო მააშინესჷ:

- მუსჷ ბთხულენთია?

- თქვანი და ოკო ქომუჩათი.

- ჩქი ქიმერჩანთია, მარა უჩა ხენწიფე ვადჷგანებენსია, - გიორაგადეხჷ.

მარა გერიაქ უწუუ "მითინიშა ვამოშქურუნია" დო, - აწითი მუოთ გაყაგირძალა იშენიდიდიე არიკი დო დუუბაღჷ მარჩქილესჷ, - დიარა გაანწყიისჷ.

ორენა დიარასჷნი თეში ორდოხჷ გიმიიჯინჷ გერიაქჷნი, ქოძირჷ ბრელი არო უჩათჷ მონწყიირი კოჩი, უჩა ხენწიფეში მოჩქვაფილი. ქეგედოხოდჷ რაშისჷ ქოთ იშაახოლჷ დო ართიანს ქემიოზღოდუუ დო სუმი მეანბეთჷ გუუტუ მა გოხოლჷქია გერია, სარალოში სქუავა", მეუჩინჷ. ენა ხენწიფექ იხუუ დო მუთი ქოყუნდჷ ჯარიი, ჭიჭეში მეტი არძო მოლაჩქუ. მუჟანსჷთი ქოშირჷ გერიაქჷნი, ჭე დეეფირქჷ, მარა რაშიქ უწუ:

- ენა მუთი რენია ბოშია, უარესის მეელჷქია. გუურქუუ გეიაქჷ რაშისჷ დო არძო დააზღოდუუ, ართიშ მეტი, ენა მეანბეთჷ გუუტუ. ასე გვალო გეერისხჷ ხენწიფექჷ დო ქიმიიჭანუუ მუში საიმენდო ცქვაგირი კოჩი, ნამუთი გაჭირებაში დროშოთ ჸუნდჷნი, სახელი ჯოხოდჷ "ჸვამურიცხამი", დო მუთი დოსქილადირი ჯარი ქოჸუნდჷნი, არძო ჩააბარჷ დო გუუტუ. გეედირთჷ გერიაქჷ დო გეშიიჯინჷნი, სქანი ნტერს [20] ეფერი უძირჷდასჷ, ექჷ ძირჷნი ჸვამურიცხამიში ძირაფაქ ეწყინჷ, მარა მუს იქჷნდჷ? რაშიქ უწუუ:

- ათენა რენია, ბოში, მა გირაგადჷდიევე.

გერიაქჷ დეეწერჷ პიჯვარი, "მარდობა ღორონსია" თქუუ, გამეთხუ ჩირსჷ, რაღან სიცოცხლეს ვეელიდჷნი, დო გიიმილუ. მარა დიორდე ის ვაატაკჷ, ჯარი არძო დუუზღოდუუ დო უკული მოუნჭეს ართიანსჷ ლახთი ისოფესჷ დო ისოფეს ცხენდოცხენჷ. მარა ძალიშა ვრდჷ საქმე რაღან ჸვამურიცხამიში შური შხვას ობარჷდჷნი, ისჷ მუ ჸვილჷნდჷ? დო დუუძახჷ:

"ათაში ოკო, ბოში, ჸოთამავა!" დო დოჸვილჷ გერია. მუჭო გერია დოჸვილჷნი, ე ცირა ქიიხვამილუუ დო მიდეეჸონჷ, ხენწიფეს ქიმუუჸონჷ. მარა ცირაქ უწუუ ხენწიფეხჷ:

- მა ეფერი კოჩიში ნოჩილი ვორექია, ეში ლექინო ვადჷგანებენქია დუსჷ, ვარა ქემერკინია დო მიქჷთი ვორჯგინათიე, თიშობა რდასია, ვარჷდა, სუმი თუთას ქჷმადროვია თიში რგუალავა.

ხენწიფესჷ რკინებაშა აშქურინჷ "ნდიიში ნათესეერენია", დო სუმი თუთა ქააცალ.

ასე, მუჟანსჷთი გერიაქ დოღურუნი, დუდი მელახჷ ძჷდჷ დო ტანი მელახჷნი, ქიმერთჷ მუში მათიკოჩი ფინიექჷ დო ართიანსჷ ქემჷკოდუ დო თექი ქომუკუდოხოდჷ ოთხილუუხჷ.

ე ხანი დო ანბეე შქას გიშეელჷ წანამოწანაქჷ დო რახან ვაძირესჷ დორთელი დიდა-მუმაქ მუში გერიანი, ქიგიაჸუნესჷ დო ქჷმააჭრინეესჷ თეში ხოლოშანი, ართი ჭიფე შარას იკიკათჷ გვერენქჷ ბრელქჷ დო მოუნჭესჷ ართიანსჷ დუდი დო არძოქ დიიზღოდჷ. ათე დროს გითილჷ ჟირი დიდი გვერქჷ დო ართი წყარიშა დიინილესჷ, კინი ეშელესჷ დო ვიშო-აშო გიინილესჷ ღურელი გვერენსჷ, დო არძოქჷ. გეეთელესჷ, ათე ძირაფაქ გუუკვირდესჷ ძალანქჷ დო თქვიისჷ "ათე წყარი ჭე მიდეებღათია". გეშეეღესჷ სათითიში ეფშა დო მიდეეჯუმესჷ.

მუჭო ხოლოშა მიანჭესჷნი, მათიკოჩი ფინიექჷ ქოძირჷ თენეფინი, გაგითირულუ დო ქჷმააზადჷ, დიდი წუხარეთ იწაჯღონჷ თენენსჷ დო ქიმიჸონჷ ღურელიშა. მუჟანსჷ ქოძირესჷ გერია ღურელინი, ჟირიხოლოქ იკირთესჷ სარალენქჷ, ინგარესჷ ბრელი. უკულიქჷგააშინჷ თი წყარი უღუდუნი, დო გელეეღჷ საცოდარი დიდაქჷ, ქიგიობჷ გერიასჷნი, გეეცოცხალჷ დო თქუ "ვაი, მუსჷხანსჷ ქჷდობლურუუნია!"

გიიჯინჷნი, დიდა დო მუმა ქოძირჷ; ახიოლჷ ძალამქჷ, მარა მუში ანბეეში გოშინაქჷ კინი შეაწუხუ დო თქუუ "შვიდებითია". დიდა-მუმასჷ კინი გამეეთხუ. დიდა-მუმაქჷ ბრელი ინგარესჷ, მარა ღორონსჷ მიანდვესჷ მუნეფიში საქმე დო მიითმინესჷ.

მიდართჷ გერიაქჷ დო თი ხენწიფეში ქიჸანას მიახოლუუნი ართი დიდი ტყაქჷ ქუუხვადჷ; ათაქი მითილჷნი, მუგიდა რენი ხონარობა ეფერი ისიმედჷ ათე ტყასჷ, მეტი ვეშიილებედჷ. გაჩენდჷ ათე შარასჷნი, ქომუურსჷ მუგჷდენი,ქჷმონწყუნსჷ თე ტყასჷ, ჯა დო ჯა ართიანსჷ მიკიოტირხჷ; მიკააჯინჷნი, ქოძირჷ ართი დიდი კერქჷ ქომორთჷ ჯიქურო დო ქაატაკჷ გერიასჷ. ღოლუ მოგვერდი გერიაქჷ დო სუმი ორგიას ქააჸოთჷ, მარა კინი ქაატაკჷ დო ირკინესჷ დო ირკინესჷ, სუმი დღას ქიირკინებუდესჷ დო ბოლოს ორჯგინჷ ბოშიქჷ დო შქას გოსოფჷ. გოსოფჷნი, გაგმოსხაპჷ სქვერქჷ; სქვერი დოჸვილჷნი, კოლოფიქ გაგმოლჷ; კოლოფი გოტახჷნი, სუმი მარჭიხოლქჷ გაგმოფურინჷ, ჟირი დოჸვილჷ დო ართი ოჭოფუ.

ათე ჟამსჷ ჸვამურიცხამქჷ ქიდეელახჷ დო შურიმალაფუო გინიირთჷ, თეშენი ნამუდა თიში შური ჸოფე თურმე თენა, დო მასუმათი დოჸვილჷ დო იქჷთი დოღურუ. უკული მიინილჷ ხენწიფეში დოხორეშა დო მუში ოსურიში მეტი ირიფელი ართიანსჷ ქიმჷკააზღოდუუ დო მუში ოსური მოლეეჸონჷ მუში დიდა-მუმაშა.

დიდი ხიარულებაქ მააჭირინუუ ბოლოს დიდა-მუმასჷ მუნეფიში მოთმინებაში დო წუხარებაში მანგიორქჷ დო არძოქ მოლართესჷ კინი მუნეფიში ჸუდეშა.