Stage director Chamberlain: Badarayana, a servant of Duryodhana Duryodhana: eldest son of Dhrtarastra Vasudeva: Krsna, incarnation of Visnu Sudarsana: Vasudeva's discus Dhrtarastra: king of Hastinapura

dūtavākyam| nāndyante tataḥ praviśati sūtradhāraḥ|

sūtradhāraḥ pādaḥ pāyādupendrasya sarvalokotsavaḥ sa vaḥ| vyāviddho namuciryena tanutāmranakhena khe|| 1||

evamāryamiśrān vijñāpayāmi| aye kiṃ nu khalu mayi vijñāpanavyagre śabda iva śrūyate| aṅga paśyāmi|

nepathye|

bho bhoḥ pratihārādhikṛtāḥ mahārājo duryodhanaḥ samājñāpayati|

sūtradhāraḥ

bhavatu vijñātam|

utpanne dhārtarāṣṭrāṇāṃ virodhe pāṇḍavaiḥ saha| mantraśālāṃ racayati bhṛtyo duryodhanājñayā|| 2||

niṣkrāntaḥ| sthāpanā| tataḥ praviśati kāñcukīyaḥ| kāñcukīyaḥ

bho bhoḥ pratihārādhikṛtāḥ mahārājo duryodhanaḥ samājñāpayati| adya sarvapārthivaiḥ saha mantrayitumicchāmi| tadāhūyantāṃ sarve rājāna iti|parikramyāvalokya|aye ayaṃ mahārājo duryodhana ita evābhivartate| ya eṣaḥ

śyāmo yuvā sitadukūlakṛtottarīyaḥ sacchattracāmaravaro racitāṅgarāgaḥ| śrīmānvibhūṣaṇamaṇidyutirañjitāṅgo nakṣatramadhya iva parvagataḥ śaśāṅkaḥ|| 3||

tataḥ praviśati yathānirdiṣṭo duryodhanaḥ| duryodhanaḥ uddhūtaroṣamiva me hṛdayaṃ saharṣaṃ prāptaṃ raṇotsavamimaṃ sahasā vicintya| icchāmi pāṇḍavabale varavāraṇānā- mutkṛttadantamusalāni mukhāni kartum|| 4|| kāñcukīyaḥ

jayatu mahārājaḥ| mahārājaśāsanātsamānītaṃ sarvarājamaṇḍalam|

duryodhanaḥ

samyakkṛtam| praviśa tvamavarodhanam|

kāñcukīyaḥ

yadājñāpayati mahārājaḥ|

niṣkrāntaḥ| duryodhanaḥ

āryau vaikarṇavarṣadevau ucyatām| asti mamaikādaśākṣauhiṇībalasamudayaḥ| asya kaḥ senāpatirbhavitumarhatīti| kimāhaturbhavantau| mahānkhalvayamarthaḥ| mantrayitvā vaktavyamiti| sadṛśametat| tadāgamyatāṃ mantraśālāmeva praviśāmaḥ|

ācārya abhivādaye| praviśatu bhavānmantraśālām| pitāmaha abhivādaye| praviśatu bhavānmantraśālām| mātula abhivādaye| praviśatu bhavānmantraśālām| āryau vaikarṇavarṣadevau praviśatāṃ bhavantau| bho bhoḥ sarvakṣatriyāḥ svairaṃ praviśantu bhavantaḥ| vayasya karṇa praviśāvastāvat|

praviśya|ācārya etatkūrmāsanam| āsyatām| pitāmaha etatsiṃhāsanam| āsyatām| mātula etaccarmāsanam| āsyatām| āryau vaikarṇavarṣadevau āsātāṃ bhavantau| bho bhoḥ sarvakṣatriyāḥ svairamāsatāṃ bhavantaḥ| kimiti kimiti| mahārājo nāsta iti| aho sevādharmaḥ| nanvayamahamāse| vayasya karṇa tvamapyāssva|

upaviśya|āryau vaikarṇavarṣadevau ucyatām| asti mamaikādaśākṣauhiṇībalasamudayaḥ| asya kaḥ senāpatirbhavitumarhatīti|

kimāhaturbhavantau| atrabhavāngāndhārarājo vakṣyatīti| bhavatu mātulenābhidhīyatām|

kimāha mātulaḥ| atrabhavati gāṅgeye sthite ko.anyaḥ senāpatirbhavitumarhatīti| samyagāha mātulaḥ| bhavatu bhavatu pitāmaha eva bhavatu| vayamapyetadabhilaṣāmaḥ|

senāninādapaṭahasvanaśaṅkhanādai- ścaṇḍānilāhatamahodadhinādakalpaiḥ| gāṅgeyamūrdhni patitairabhiṣekatoyaiḥ sārdhaṃ patantu hṛdayāni narādhipānām|| 5|| praviśya| kāñcukīyaḥ

jayatu mahārājaḥ| eṣa khalu pāṇḍavaskandhāvārāddautyenāgataḥ puruṣottamo nārāyaṇaḥ|

duryodhanaḥ

mā tāvat| bho bādarāyaṇa kiṃ kiṃ kaṃsabhṛtyo dāmodarastava puruṣottamaḥ| sa gopālakastava puruṣottamaḥ| bārhadrathāpahṛtaviṣayakīrtibhogastava puruṣottamaḥ| aho pārthivāsannamāśritya bhṛtyajanasya samudācāraḥ| sagarvaṃ khalvasya vacanam| ā apadhvaṃsa|

kāñcukīyaḥ

prasīdatu mahārājaḥ| saṃbhrameṇa samudācāro vismṛtaḥ|pādayoḥ patati|

duryodhanaḥ

saṃbhrama iti| ā manuṣyāṇāmastyeva saṃbhramaḥ| uttiṣṭhotiṣṭha|

kāñcukīyaḥ

anugṛhīto.asmi|

duryodhanaḥ

idānīṃ prasanno.asmi| ka eṣa dūtaḥ prāptaḥ|

kāñcukīyaḥ

dūtaḥ prāptaḥ keśavaḥ|

duryodhanaḥ

keśava iti| evameṣṭavyam| ayameva samudācāraḥ| bho bho rājānaḥ dautyenāgatasya keśavasya kiṃ yuktam|

kimāhurbhavantaḥ| arghyapradānena pūjayitavyaḥ keśava iti| na me rocate| grahaṇamasyātra hitaṃ paśyāmi|

grahaṇamupagate tu vāsubhadre hṛtanayanā iva pāṇḍavā bhaveyuḥ| gatimatirahiteṣu pāṇḍaveṣu kṣitirakhilāpi bhavenmamāsapatnā|| 6||

api ca yo.atra keśavasya pratyutthāsyati sa mayā dvādaśasuvarṇabhāreṇa daṇḍyaḥ| tadapramattā bhavantu bhavantaḥ|ātmagatam|ko nu khalvidānīṃ mamāpratyutthānasyopāyaḥ| hanta dṛṣṭa upāyaḥ|prakāśam|bādarāyaṇa ānīyatāṃ sa citrapaṭo nanu yatra draupadīkeśāmbarāvakarṣaṇamālikhitam|ātmagatam|tasmindṛṣṭivinyāsaṃ kurvannotthāsyāmi keśavasya|

kāñcukīyaḥ

yadājñāpayati mahārājaḥ|niṣkramya praviśya|jayatu mahārājaḥ| ayaṃ sa citrapaṭaḥ|

duryodhanaḥ

mamāgrataḥ prasāraya|

kāñcukīyaḥ

yadājñāpayati mahārājaḥ|prasārayati|

duryodhanaḥ

aho darśanīyo.ayaṃ citrapaṭaḥ| eṣa duḥśāsano draupadīṃ keśahaste gṛhītavān| eṣā khalu draupadī|

duḥśāsanaparāmṛṣṭā saṃbhramotphullalocanā| rāhuvaktrāntaragatā candralekheva śobhate|| 7||

eṣa durātmā bhīmaḥ sarvarājasamakṣamavamānitāṃ draupadīṃ dṛṣṭvā pravṛddhāmarṣaḥ sabhāstambhaṃ tulayati| eṣa yudhiṣṭhiraḥ

satyadharmaghṛṇāyukto dyūtavibhraṣṭacetanaḥ| karotyapāṅgavikṣepaiḥ śāntāmarṣaṃ vṛkodaram|| 8||

eṣa idānīmarjunaḥ|

roṣākulākṣaḥ sphuritādharoṣṭhastṛṇāya matvā ripumaṇḍalaṃ tat| utsādayiṣyanniva sarvarājñaḥ śanaiḥ samākarṣati gāṇḍivajyām|| 9||

eṣa yudhiṣṭhiro.arjunaṃ nivārayati| etau nakulasahadevau

kṛtaparikarabandhau carmanistriṃśahastau paruṣitamukharāgau spaṣṭadaṣṭādharoṣṭhau| vigatamaraṇaśaṅkau satvaraṃ bhrātaraṃ me harimiva mṛgapotau tejasābhiprayātau||

10||

eṣa yudhiṣṭhiraḥ kumārāvupetya nivārayati|

nīco.ahameva viparītamatiḥ kathaṃ vā roṣaṃ parityajatamadya nayānayajñau| dyūtādhikāramavamānamamṛṣyamāṇāḥ sattvādhikeṣu vacanīyaparākramāḥ syuḥ|| 11||

iti| eṣa gāndhārarājaḥ

akṣānkṣipansa kitavaḥ prahasansagarvaṃ saṃkocayanniva mudaṃ dviṣatāṃ svakīrtyā| svairāsano drupadarājasutāṃ rudantīṃ kākṣeṇa paśyati likhatyapi gāṃ nayajñaḥ|| 12||

etāvācāryapitāmahau tāṃ dṛṣṭvā lajjāyamānau paṭāntāntarhitamukhau sthitau| aho asya varṇāḍhyatā| aho bhāvopapannatā| aho yuktalekhatā| suvyaktamālikhito.ayaṃ citrapaṭaḥ| prīto.asmi| ko.atra|

kāñcukīyaḥ

jayatu mahārājaḥ|

duryodhanaḥ

bādarāyaṇa ānīyatāṃ sa vihagavāhanamātravismito dūtaḥ|

kāñcukīyaḥ

yadājñāpayati mahārājaḥ|

niṣkrāntaḥ| duryodhanaḥ

vayasya karṇa prāptaḥ kilādya vacanādiha pāṇḍavānāṃ dautyena bhṛtya iva kṛṣṇamatiḥ sa kṛṣṇaḥ| śrotuṃ sakhe tvamapi sajjaya karṇa karṇau nārīmṛdūni vacanāni yudhiṣṭhirasya|| 13|| tataḥ praviśati vāsudevaḥ kāñcukīyaśca| vāsudevaḥ

adya khalu dharmarājavacanāddhanaṃjayākṛtrimamitratayā cāhavadarpamanuktagrāhiṇaṃ suyodhanaṃ prati mayāpyanucitadautyasamayo.anuṣṭhitaḥ| atha ca

kṛṣṇāparābhavabhuvā ripuvāhinībha- kumbhasthalīdalanatīkṣṇagadādharasya| bhīmasya kopaśikhinā yudhi pārthapattri- caṇḍānilaiśca kuruvaṃśavanaṃ vinaṣṭam|| 14||

idaṃ suyodhanaśibiram| iha hi

āvāsāḥ pārthivānāṃ surapurasadṛśāḥ svacchandavihitā vistīrṇāḥ śastraśālā bahuvidhakaraṇaiḥ śastrairupacitāḥ| heṣante mandurāsthāsturagavaraghaṭā bṛṃhanti kariṇa aiśvaryaṃ sphītametatsvajanaparibhavādāsannavilayam|| 15||

bhoḥ

duṣṭavādī guṇadveṣī śaṭhaḥ svajananirdayaḥ| suyodhano hi māṃ dṛṣṭvā naiva kāryaṃ kariṣyati||

16||

bho bādarāyaṇa kiṃ praveṣṭavyam|

kāñcukīyaḥ

atha kimatha kim| praveṣṭumarhati padmanābhaḥ|

vāsudevaḥ

praviśya| kathaṃ kathaṃ māṃ dṛṣṭvā saṃbhrāntāḥ sarvakṣatriyāḥ| alamalaṃ saṃbhrameṇa| svairamāsatāṃ bhavantaḥ|

duryodhanaḥ

kathaṃ kathaṃ keśavaṃ dṛṣṭvā saṃbhrāntāḥ sarvakṣatriyāḥ| alamalaṃ saṃbhrameṇa| smaraṇīyaḥ pūrvamāśrāvito daṇḍaḥ| nanvahamājñaptā|

vāsudevaḥ

upagamya|bhoḥ suyodhana kimāsse|

duryodhanaḥ

āsanātpatitvātmagatam|suvyaktaṃ prāpta eva keśavaḥ|

utsāhena matiṃ kṛtvāpyāsīno.asmi samāhitaḥ| keśavasya prabhāvena calito.asmyāsanādaham|| 17||

aho bahumāyo.ayaṃ dūtaḥ|prakāśam|bho dūta etadāsanamāsyatām|

vāsudevaḥ

ācārya āsyatāṃ| gāṅgeyapramukhā rājānaḥ svairamāsatāṃ bhavantaḥ| vayamapyupaviśāmaḥ|upaviśya|aho darśanīyo.ayaṃ citrapaṭaḥ| mā tāvat| draupadīkeśāmbarākarṣaṇamatrālikhitam| aho nu khalu

suyodhano.ayaṃ svajanāvamānaṃ parākramaṃ paśyati bāliśatvāt| ko nāma loke svayamātmadoṣamudghāṭayennaṣṭaghṛṇaḥ sabhāsu|| 18||

āḥ apanīyatāmeṣa citrapaṭaḥ|

duryodhanaḥ

bādarāyaṇa apanīyatāṃ kila citrapaṭaḥ|

kāñcukīyaḥ

yadājñāpayati maharājaḥ|apanayati|

duryodhanaḥ

bho dūta

dharmātmajo vāyusutaśca bhīmo bhrātārjuno me tridaśendrasūnuḥ| yamau ca tāvaśvisutau vinītau sarve sabhṛtyāḥ kuśalopapannāḥ|| 19|| vāsudevaḥ

sadṛśametadgāndhārīputrasya| atha kimatha kim| kuśalinaḥ sarve| bhavato rājye śarīre bāhyābhyantare ca kuśalamanāmayaṃ ca pṛṣṭvā vijñāpayanti yudhiṣṭhirādayaḥ pāṇḍavāḥ|

anubhūtaṃ mahadduḥkhaṃ saṃpūrṇaḥ samayaḥ sa ca| asmākamapi dharmyaṃ yaddāyādyaṃ tadvibhajyatām|| 20||

iti|

duryodhanaḥ

kathaṃ kathaṃ dāyādyamiti| bhoḥ

vane pitṛvyo mṛgayāprasaṃgataḥ kṛtāparādho muniśāpamāptavān| tadāprabhṛtyeva sa dāraniḥspṛhaḥ parātmajānāṃ pitṛtāṃ kathaṃ vrajet|| 21|| vāsudevaḥ

purāvidaṃ bhavantaṃ pṛcchāmi|

vicitravīryo viṣayī vipattiṃ kṣayeṇa yātaḥ punarambikāyām| vyāsena jāto dhṛtarāṣṭra eva labheta rājyaṃ janakaḥ kathaṃ te|| 22||

mā mā bhavān|

evaṃ parasparavirodhavivardhanena śīghraṃ bhavetkurukulaṃ nṛpa nāmaśeṣam| tatkartumarhati bhavānapakṛtya roṣaṃ yattvāṃ yudhiṣṭhiramukhāḥ praṇayādbruvanti|| 23||

duryodhanaḥ

bho dūta na jānāti bhavānrājyavyavahāram|

rājyaṃ nāma nṛpātmajaiḥ sahṛdairjitvā ripūnbhujyate talloke na tu yācyate na tu punardīnāya vā dīyate| kāṅkṣā cennṛpatitvamāptumacirātkurvantu te sāhasaṃ svairaṃ vā praviśantu śāntamatibhirjuṣṭaṃ śamāyāśramam|| 24|| vāsudevaḥ

bhoḥ suyodhana alaṃ bandhujane paruṣamabhidhātum|

puṇyasaṃcayaprāptāmadhigamya nṛpaśriyam| vañcayedyaḥ suhṛdbandhūnsa bhavedviphalaśramaḥ|| 25|| duryodhanaḥ

bho dūta

syālaṃ tava gurorbhūpaṃ kaṃsaṃ na te dayā| kathamasmākamevaṃ syātteṣu nityāpakāriṣu|| 26||

vāsudevaḥ

alaṃ tanmaddoṣato jñātum| kṛtvā putraviyogārtāṃ bahuśo jananīṃ mama| vṛddhaṃ svapitaraṃ baddhvā hato.ayaṃ mṛtyunā svayam|| 27|| duryodhanaḥ

sarvathā vañcitastvayā kaṃsaḥ| alamātmastavena| na śauryametat| paśya|

jāmātṛnāśavyasanābhitapte roṣābhibhūte magadheśvare.atha| palāyamānasya bhayāturasya śauryaṃ tadetatkva gataṃ tavāsīt|| 28|| vāsudevaḥ

bhoḥ suyodhana deśakālāvasthāpekṣitaṃ khalu śauryaṃ nayānugāminām| iha tiṣṭhatu tāvadasmadgataḥ parihāsaḥ| svakāryamanuṣṭhīyatām|

kartavyo bhrātṛṣu sneho vismartavyā guṇetarāḥ| saṃbandho bandhubhiḥ śreyānlokayorubhayorapi||

29|| duryodhanaḥ devātmajairmanuṣyāṇāṃ kathaṃ vā bandhutā bhavet| piṣṭapeṣaṇametāvatparyāptaṃ chidyatāṃ kathā|| 30|| vāsudevaḥ

ātmagatam|

prasādyamānaḥ sāmnāyaṃ na svabhāvaṃ vimuñcati| hanta saṃkṣobhayāmyenaṃ vacobhiḥ paruṣākṣaraiḥ|| 31||

prakāśam|bhoḥ suyodhana kiṃ na jānīṣe.arjunasya balaparākramam|

duryodhanaḥ

na jāne|

vāsudevaḥ

bhoḥ śrūyatām|

kairātaṃ vapurāsthitaḥ paśupatiryuddhena saṃtoṣito vahneḥ khāṇḍavamaśnataḥ sumahatī vṛṣṭiḥ śaraiśchāditā| devendrārtikarā nivātakavacā nītāḥ kṣayaṃ līlayā nanvekena tadā virāṭanagare bhīṣmādayo nirjitāḥ|| 32||

api ca tavāpi pratyakṣamaparaṃ kathayāmi|

nanu tvaṃ citrasenena nīyamāno nabhastalam| vikrośanghoṣayātrāyāṃ phalgunenaiva mokṣitaḥ|| 33||

kiṃ bahunā|

dātumarhasi madvākyādrājyārdhaṃ dhṛtarāṣṭraja| anyathā sāgarāntāṃ gāṃ hariṣyanti hi pāṇḍavāḥ|| 34|| duryodhanaḥ

kathaṃ kathaṃ| hariṣyanti hi pāṇḍavāḥ|

praharati yadi yuddhe māruto bhīmarūpī praharati yadi sākṣātpārtharūpeṇa śakraḥ| paruṣavacanadakṣa tvadvacobhirna dāsye tṛṇamapi pitṛbhukte vīryagupte svarājye||

35|| vāsudevaḥ

bhoḥ kurukulakalaṅkabhūta ayaśolubdha vayaṃ kila tṛṇāntarābhibhāṣakāḥ|

duryodhanaḥ

bho gopālaka tṛṇānyabhibhāṣyo bhavān|

avadhyāṃ pramadāṃ hatvā hayaṃ govṛṣameva ca| mallānapi sunirlajjo vaktumicchasi sādhubhiḥ||

36|| vāsudevaḥ

bhoḥ suyodhana nanu kṣipasi mām|

duryodhanaḥ

nanu satyamevaitat|

vāsudevaḥ

gacchāmi tāvat|

duryodhanaḥ

gaccha gaccha paśukhuroddhatareṇurūpitāṅgo vrajameva| viphalīkṛtaḥ kālaḥ|

vāsudevaḥ

evamastu| na vayamanuktasaṃdeśā gantumicchāmaḥ| tadākarṇyatāṃ yudhiṣṭhirasya saṃdeśaḥ|

duryodhanaḥ

āḥ abhāṣyastvam|

ahamavadhṛtapāṇḍarātapatro dvijavarahastadhṛtāmbusiktamūrdhā| avanatanṛpamaṇḍalānuyātraiḥ saha kathayāmi bhavadvidhairna bhāṣe|| 37|| vāsudevaḥ

na vyāharati kila māṃ suyodhanaḥ| bhoḥ

śaṭha bāndhavaniḥsneha kāka kekara piṅgala| tvadarthātkuruvaṃśo.ayamacirānnāśameṣyati|| 38||

bho bho rājānaḥ gacchāmastāvat|

duryodhanaḥ

kathaṃ yāsyati kila keśavaḥ| duḥśāsana durmarṣaṇa durmukha durbuddhe duṣṭeśvara dūtasamudācāramatikrāntaḥ keśavo badhyatām| kathamaśaktāḥ| duḥśāsana na samarthaḥ khalvasi|

karituraganihantā kaṃsahantā sa kṛṣṇaḥ paśupakulanivāsādānujīvyānabhijñaḥ| hṛtabhujabalavīryaḥ pārthivānāṃ samakṣaṃ svavacanakṛtadoṣo badhyatāmeṣa śīghram|| 39||

ayamaśaktaḥ| mātula badhyatāmayaṃ keśavaḥ| kathaṃ parāṅmukhaḥ patati| bhavatu| ahameva pāśairbadhnāmi|pāśamudyamyopasarpati|

vāsudevaḥ

kathaṃ baddhukāmo māṃ kila suyodhanaḥ| bhavatu| suyodhanasya sāmarthyaṃ paśyāmi|viśvarūpamāsthitaḥ|

duryodhanaḥ

bho dūta

sṛjasi yadi samantāddevamāyāḥ svamāyāḥ praharasi yadi vā tvaṃ durnivāraiḥ surāstraiḥ| hayagajavṛṣabhāṇāṃ pātanājjātadarpo narapatigaṇamadhye badhyase tvaṃ mayādya||

40||

āḥ tiṣṭhedānīm| kathaṃ na dṛṣṭaḥ keśavaḥ| ayaṃ keśavaḥ| aho hrasvatvaṃ keśavasya| āḥ tiṣṭhedānīm| kathaṃ na dṛṣṭaḥ keśavaḥ| ayaṃ keśavaḥ| aho dīrghatvaṃ keśavasya| kathaṃ na dṛṣṭaḥ keśavaḥ| ayaṃ keśavaḥ| sarvatra mantraśālāyāṃ keśavā bhavanti| kimidānīṃ kariṣye| bhavatu dṛṣṭam| bho bho rājānaḥ ekenaikaḥ keśavo badhyatām| kathaṃ svayameva pāśairbaddhāḥ patanti rājānaḥ| sādhu bho jambhaka sādhu|

matkārmukodaraviniḥsṛtabāṇajālai- rviddhaṃ kṣaratkṣatajarañjitasarvagātram| paśyantu pāṇḍutanayāḥ śibiropanītaṃ tvāṃ bāṣparuddhanayanāḥ pariniśvasantaḥ|| 41||

niṣkrāntaḥ| vāsudevaḥ

bhavatu pāṇḍavānāṃ kāryamahameva sādhayāmi| bhoḥ sudarśana itastāvat|

tataḥ praviśati sudarśanaḥ| sudarśanaḥ

eṣa bhoḥ|

śrutvā giraṃ bhagavato vipulaprasādā- nnirdhāvito.asmi parivāritatoyadaughaḥ| kasminkhalu prakupitaḥ kamalāyatākṣaḥ kasyādya mūrdhani mayā pravijṛmbhitavyam|| 42||

kva nu khalu bhagavānnārāyaṇaḥ|

avyaktādiracintyātmā lokasaṃrakṣaṇodyataḥ| eko.anekavapuḥ śrīmāndviṣadbalaniṣūdanaḥ|| 43||

vilokya|aye ayaṃ bhagavānhastinapuradvāre dūtasamudācāreṇopasthitaḥ| kutaḥ khalvāpaḥ kutaḥ khalvāpaḥ| bhagavati ākāśagaṅge āpastāvat| hanta sravati|ācamyopasṛtya|jayatu bhagavānnārāyaṇaḥ|praṇamati|

vāsudevaḥ

sudarśana apratihataparākramo bhava|

sudarśanaḥ

anugṛhīto.asmi|

vāsudevaḥ

diṣṭyā bhavānkarmakāle prāptaḥ|

sudarśanaḥ

kathaṃ kathaṃ karmakāla iti| ājñāpayatu bhagavānājñāpayatu|

kiṃ merumandarakulaṃ parivartayāmi saṃkṣobhayāmi sakalaṃ makarālayaṃ vā| nakṣatravaṃśamakhilaṃ bhuvi pātayāmi nāśakyamasti mama deva tava prasādāt|| 44||

vāsudevaḥ

bhoḥ sudarśana itastāvat| bhoḥ suyodhana

yadi lavaṇajalaṃ vā kandaraṃ vā girīṇāṃ grahagaṇacaritaṃ vā vāyumārgaṃ prayāsi| mama bhujabalayogaprāptasaṃjātavegaṃ bhavatu capala cakraṃ kālacakraṃ tavādya|| 45||

sudarśanaḥ

bhoḥ suyodhanahataka tiṣṭha tiṣṭha|punarvicārya|prasīdatu bhagavānnārāyṇaḥ|

mahībhārāpanayanaṃ kartuṃ jātasya bhūtale| asminnevaṃ gate deva nanu syādviphalaśramaḥ|| 46||

vāsudevaḥ

sudarśana roṣātsamudācāro nāvekṣitaḥ| gamyatāṃ svanilayameva|

sudarśanaḥ

yadājñāpayati bhagavānnārāyaṇaḥ| kathaṃ kathaṃ gopālaka iti| tricaraṇātikrāntatriloko nārāyaṇaḥ khalvatra bhagavān| śaraṇaṃ vrajantu bhavantaḥ| yāvadgacchāmi| aye etadbhagavadāyudhavaraṃ śārṅgaṃ prāptam|

tanumṛdulalitāṅgaṃ strīsvabhāvopapannaṃ harikaradhṛtamadhyaṃ śatrusaṃghaikakālaḥ| kanakakhacitapṛṣṭhaṃ bhāti kṛṣṇasya pārśve navasaliladapārśve cāruvidyullekheva||

47||

bho bhoḥ śārṅga praśāntaroṣo bhagavānnārāyaṇaḥ| gamyatāṃ svanilayameva| hanta nivṛttaḥ| yāvadgacchāmi| aye iyaṃ kaumodakī prāptā|

maṇikanakavicitrā citramālottarīyā suraripugaṇagātradhvaṃsane jātatṛṣṇā| girivarataṭarūpā durnivārātivīryā vrajati nabhasi śīghraṃ meghavṛndānuyātrā|| 48||

he kaumodaki praśāntaroṣo bhagavānnārāyaṇaḥ| hanta nivṛttā| yāvadgacchāmi| aye ayaṃ pāñcajanyaḥ prāptaḥ|

pūrṇendukundakumudodarahāragauro nārāyaṇānanasarojakṛtaprasādaḥ| yasya svanaṃ pralayasāgaraghoṣatulyaṃ garbhā niśamya nipatantyasurāṅganānām|| 49||

he pāñcajanya praśāntaroṣo bhagavān| gamyatāṃ svanilayameva| hanta nivṛttaḥ| aye nandakāsiḥ prāptaḥ|

vanitāvigraho yuddhe mahāsurabhayaṃkaraḥ| prayāti gagane śīghraṃ maholkeva vibhātyayam|| 50||

he nandaka praśāntaroṣo bhagavān| gamyatāṃ svanilayameva| hanta nivṛttaḥ| yāvadgacchāmi| aye etāni bhagavadāyudhavarāṇi|

so.ayaṃ khaḍgaḥ kharāṃśorapahasitatanuḥ svaiḥ karairnandakākhyaḥ seyaṃ kaumodakī yā suraripukaṭhinoraḥsthalakṣodadakṣā| saiṣā śārṅgābhidhānā pralayaghanaravajyāravā cāpayaṣṭiḥ so.ayaṃ gambhīraghoṣaḥ śaśikaraviśadaḥ śaṅkharāṭpāñcajanyaḥ|| 51|| he śārṅga kaumodaki pāñcajanya daityāntakṛnnandaka śatruvahne| praśāntaroṣo bhagavānmurāriḥ svasthānamevātra hi gaccha tāvat|| 52||

hanta nivṛttāḥ| yāvadgacchāmi| aye atyuddhūto vāyuḥ| atitapatyādityaḥ| calitāḥ parvatāḥ| kṣubdhāḥ sāgarāḥ| patitā vṛkṣāḥ| bhrāntā meghāḥ| pralīnā vāsukiprabhṛtayo bhujaṃgeśvarāḥ| kiṃ nu khalvidam| aye ayaṃ bhagavato vāhanaḥ garuḍaḥ prāptaḥ|

surāsurāṇāṃ parikhedalabdhaṃ yenāmṛtaṃ mātṛvimokṣaṇārthaṃ| ācchinnamāsīddviṣato murārestvāmudvahāmīti varo.api dattaḥ|| 53||

he kāśyapapriyasuta garuḍa praśāntaroṣo bhagavāndevadeveśaḥ| gamyatāṃ svanilayameva| hanta nivṛttaḥ| yāvadgacchāmi|

ete sthitā viyati kiṃnarayakṣasiddhāḥ devāśca saṃbhramacalanmukuṭottamāṅgāḥ| ruṣṭe.acyute vigatakāntiguṇāḥ praśāntaṃ śrutvā śrayanti sadanāni nivṛttatāpāḥ|| 54||

yāvadahamapi kāntāṃ meruguhāmeva yāsyāmi|

niṣkrāntaḥ| vāsudevaḥ

yāvadahamapi pāṇḍavaśibirameva yāsyāmi|

nepathye|

na khalu na khalu gantavyam|

vāsudevaḥ

aye vṛddharājasvara iva| bho rājan eṣa sthito.asmi|

tataḥ praviśati dhṛtarāṣṭraḥ| dhṛtarāṣṭraḥ

kva nu khalu bhagavānnārāyaṇaḥ| kva nu khalu bhagavānpāṇḍavaśreyaskaraḥ| kva nu khalu bhagavānviprapriyaḥ| kva nu khalu bhagavāndevakīnandanaḥ|

mama putrāparādhāttu śārṅgapāṇe tavādhunā| etanme tridaśādhyākṣa pādayoḥ patitaṃ śiraḥ|| 55|| patati| vāsudevaḥ

hā dhik| patito.atrabhavān| uttiṣṭhottiṣṭha|

dhṛtarāṣṭraḥ

anugṛhīto.asmi| bhagavan idamarghyaṃ pādyaṃ ca pratigṛhyatām|

vāsudevaḥ

sarvaṃ gṛhṇāmi| kiṃ te bhūyaḥ priyamupaharāmi|

dhṛtarāṣṭraḥ

yadi me bhagavānprasannaḥ kimataḥ paramicchāmi|

vāsudevaḥ

gacchatu bhavānpunardarśanāya|

dhṛtarāṣṭraḥ

yadājñāpayati bhagavannārāyaṇaḥ|

niṣkrāntaḥ| bharatavākyam| imāṃ sāgaraparyantāṃ himavadvindhyakuṇḍalām| mahīmekātapatrāṅkāṃ rājasiṃhaḥ praśāstu naḥ|| 56|| niṣkrāntāḥ sarve| dūtavākyaṃ samāptam| ka iti| tricaraṇātikrāntatriloko nārāyaṇaḥ khalvatra bhagavān| śaraṇaṃ vrajantu bhavantaḥ| yāvadga

Distributed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Rechtsinhaber*in
GRETIL project

Zitationsvorschlag für dieses Objekt
TextGrid Repository (2025). Poetry Collection. Dūtavākya. Dūtavākya. GRETIL. GRETIL project. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-CAF7-E