18. სუმი ჯიმა დო ნდიში არიკი

ქოჸოფე, ქოჸოფე ართი ხენწჷფე დო ნოჸვე სუმი სქუა; სუმიხოლო ართიანიში უჯგუში მიკაჯინალო. ხენწჷფექჷ ქიიგჷნჷ ღურაში მუახლოება, ქიიჭანუ̄ სუმიხოლო მუში სქუა დო უწუ̄: "მა ვღურუქჷნი, ეს თქვათი ქაარწყეთ; მარა ღურა დღაშა ართი მუდგა რენი მიღუ თქვანდა დააჩინალი დო ჯგჷრო დეემახსოვრით, მუსჷთი დოგიჩინანთჷნი: ჩქიმი სახენწჷფო დიდი რენდო ფართო, მინდორი დო ტყა ართიანიზჷმა, გვალა დო ბარი თანასწორი. ირი დიხაშა გილართით, ირი ქიჸანა დიილით. ირიფელი ძირით, მარა ვაგჷგანჭყორანი ღორონთქჷ დო ჩქიმი დოხორეწკჷმა ტყა რენი, ეთი ტყაშა ონადირუშა ვემთორთათ. პატი̄ცით ართიანც, გი̄ჸორდა ი ართიანი; გაჭირებაში დროს ოხვარჷდათ ართი-მაჟიას დო სიცოცხლე ვაზოგათ ჯგჷრი საქმეში გურიშენი.

ჩქიმი ქონებას ართო უგურთუო გიტენთ დო აბა, სქუალეფი, თქვა გიჩქჷნა, თქვანი გლახა საქმეთ მა შურც ვაწამიჸონყნთჷ-და დო ჸოროფილო ქიიცხოვრენთჷ-და". ქოთქუ თენა დო ხენწჷფექ დოღურუ. სქუალენქ მუჭო დაასქვანდჷდჷნი, თეში დიინგარეს დო თეში დონთხორეს მუმა. მჷკიილჷ ბრელი ხანქ. სქუალენქ მუმა გამკი̄რგიის, ცხოვრენდეს მუჭოთი დოჩინელი აფუდუ მუმასჷ დო მუთუნი გლახა ინენც ვაღოლამუნა (ვეშეხვალამუნა).

ართი დღას უნჩაში ჯიმაქ ონადირუშა მიდართჷ. ულა დროს ოშქარი დო უკულაში ჯიმალენქ მუმაში ნარაგადჷ ქჷგააშინესჷ. უნჩაში ჯიმაქ დოკაზჷ რაში დო მიდართჷ. მჷკიილჷ ართი დღაქ, მაჟირაქ, მარა უნჩაში ჯიმაქ ვამკორჩქინდჷ. დო ხოლო იმენდის ვეეჸოთანდეს ხენწჷფეში სქუალეფი დო ირი დღას ელჷდეს, მარა ვეეჸუ იშ მულაქჷ. ეთიწკჷმა ოშქარი ჯიმაქჷ ქიგიაჸუნუ. ჸუდეს ხვალე უკულაშიქჷ ქჷდოსქჷდჷ. თექჷთი უჯინჷ მუზმა რდჷნი დღას დო მუჟანცჷთი ვართი ართიქ მოოთჷ დო ვართი მაჟიაქჷნი, გინოჭყვიდჷ ჯიმალეფიში გორუა. ქიმკანწყუ̄ ჸუდეს ირფელი, ქიგედგჷ რაშის ონანგერი, დი̄რთჷ მორძგვიშე დო მიდართჷ. თიქ ხათეხოლო ქიმეხვადჷ, მუში ჯიმალეფი სოლე იშესჷნი დო ტყაშა გუ̄რქუ რაშის. მერთჷ ხოლოშანი, რაშიშ ფოლოში გინადგჷმა ქიიჩინჷ. ხათეხოლო ქიიჩინჷ მუში ჯიმალეფიში რაშეფიში კუჩხიში გინაბიჯგეფი. ქოტკაჩჷ რაშის მართახი დო თოლიში დოვალაფაზჷმა ხანც ტყას მითახალე გორჩქინდჷ. ეფერი უკუმელა ქორდჷ ტყაში გურც, ნამდა თოლიშა კითი ვემიღედჷ. მარა ეფერი რაშის გეხედჷ თე ბოში, ნამდა თოლეფიშე დაჩხჷრც მაარღვანდჷ დო ეთიში სინთეთ შარას იძირაფუანდჷ ხენწჷფეში სქუა. იდჷ ართი დღა, იდჷ მაჟირა, მიარო იდჷ დო, აჰა, ბოლოს, სუმი წანაში უკული, შორც, თოლიში ოჭირინაფუს, კვარიაში დუდიში მაშხვათ სინთე ქოძირჷ. ბოშის იმენდიქჷ ქიმიაჩჷ. ქოტკაჩჷ რაშის მართახი დო ქარიში მამალას ართი დიდი მინდორიშა გაიშერულუ. ათე მინდორც ეფერი სინთე ქორდჷ, ეფერი, ნამდა დიო თოლქ ვაგაანჯინჷ, მარა მუჟანცჷთი ქიმიორჩქვანუ̄ თოლინი, საარიკო მუდგა რენი ქოძირჷ: ათე მინდორც ართი ოდა ქიგედგჷნი, ქაარწყე ნდო სინთე [236] ეთეურეშე რე ირფელც ართო გინოძჷნი. მინილჷ ოზეშა "ეი, მენძელია" დიიძახჷ ართიშა, მაჟიაშა, მასუმაშა, მარა სქანი დუდქჷ კადომიღურუ იში მეტი, მითინი ხოოციელქ მანგიორი პასუხი ვემეჩჷ. თიწჷმა გეგმასხაპჷ რაშიშე, ქიმკაკჷრჷ ჯას დო ეშელჷ აბარწაშა. გიიჯინჷ, მიიჯინჷ იშო-აშო.

მითინ ვაძირჷ. დიილჷ არძა ოთახი დო ბოლოს ართი კჷლერი ოთახის ქიმიოდჷრთჷ. დუუხაკუუ, მარა პასუხი მითინქჷ ვემეჩჷ ქიმიანჯირჷ კარცჷნი, ვაგი̄ნჯჷ; მუ̄რთჷ გურქჷ დო მუკიფურინუ ქურცი დო ქოზეპუ. კარი ხინკიცალო გინაართინუ დუ მინილჷ. მინილჷ დო გიიჯინჷნი, ართი საარიკო სქვამი, ზისნახეჯგუა ცირა ქიგლახე დო ქიინგარცჷნი, ქოძირჷ. ბოშიქ მიაკჷნჷ ხოლოშა. ცირაქ ქოძირჷ ხენწჷფეში სქუანი, ნგარა ქიმიოტუ. ჭიჭე ხანც თაში მუნჯიცალო ქუ̄ჯინედეს ართიანცჷ დო ბოლოს ბოშიქ კითხჷ:

- მინ რექ სიავა?

- მა ზღვაში ხენწჷფეში ოსურიქუა ვორექჷ დო ასე ნდის პუნქ ჭოფილოვა.

- სო რე თი ნდია? - კითხჷ ბოშიქჷ.

- ასე ონადირუშა მიდართჷ, ალბათ მალას დიირთუ̄ დო გლახა დღას გიგორინუანც სიავა, - უწუ̄ ცირაქჷ.

- ვაგაშქურინას, ის ჩქიმდა მუთა აღოლე, იში თოლისერც ქჷგოძირანქია, - უწუ̄ ბოშიქჷ.

- ვაი იში მეფი, სი იშა მუთუნქ გაღოლუას თე დღალენც, მიდგა რდჷნი, ჟირი ბოშიქჷ ქმორთჷ; ნდიქ ჟირიხოლო დოჸვილჷ დო ჸუდეს თუდო მითუსვანჯჷ. სქანი მულათი ვაახიოლე ი ჭყელცჷ დო რთხი̄ნქ: დი̄ფული დო ვარა მეუ კჷნი იშოვა, - შეეხვეწჷ ცირაქ.

ბოშიქ ქაწააჩოქჷ წოხოლე დო მანგიორო უწუ:

- სი ჩქიმი ჩილობაში ვარიას ვათქუანქჷ-და, ათაურეშეთი მიდაგიჸონა, ნდისჷთი დოპილჷ დო ჩქიმი ჯიმალენცჷთი გუოცოცხლებაფუანქ სქანი მახვაამილაფარი ნდისია.

ცირაქ თანახმაქ იჸუ. ძალამქ ეწყინჷ, მუჟანცჷთი ქჷგეგჷ, ეთი ღურელეფი თე ბოშიში ჯიმალეფი რდჷნი. უკულაში ჯიმაქჷ გეშასკანჯუ̄ მუში ჯიმალეფი ეშე ოდაშა, ლოგინცჷ ქიგლასვანჯუ̄ დო აბარწაშა გჷმილეს ჟირხოლო ჩილი დო ქომონჯქჷ. უცებ ართიანც ოღურჟოლჷდესჷ დო ოხუტოლჷდესჷნი, თიწკმა მიკააჯინესო, ნდი დიხა-უჩას ქჷმონწყუნცჷ დო ქჷმურცჷნი ქოძირეს. მჷნილჷ ნდიქ ოზეშა დო რაში ქოძირჷნი, ჭკომუა მუნდომუ. ბოშიქ დუუძახჷ აბარწაშე:

- ვაგჷგანჭყორას ღორონთქჷ დო რაში ვაჭკომავა.

ნდიქ ეშეჯინჷ ეშე დო ხენწჷფეში სქუა ზისნახეწკჷმა ქოძირჷნი, ართი ქიმიოღვეჟელუ დო დუუძახჷ ბოშის:

- მუჭო გაბედი, სი ჩიჩიე, დო უჩქიმეთ მუჭო გოტახი ჩქიმი ოთახჷში კარია!

- ენა სქანი საქმე ვარენ დო მუჭო გაბებდინი, ეს ასეხოლო ქჷგოძირასქია, - მიოძახჷ ბოშიქჷ დო გიმელჷ გიმე.

ნდი პიჯიშე დანჩჷრც ორღვანდჷ, თიჯგუა გურიმულირი ქორდჷ, მარა [238] ხენწჷფეში სქუაქ ბრელი ვააცალჷ დო ქაადირგეს ართიანცჷ. სუმი დღა დო სერც ქორკინებულენდესჷ. ბოლოს დუურთჷ ბოშიქ ნდისჷ დო კისერიშა დიხაშა დაალუ ნდი. გელესოფუ ლეკური დო ოკოდჷ დუდი მეცქალატუკო ნდისჷნი, ეთიწკჷმა ნდიქ შეეხვეწჷ:

- ვა პილა დო მუთი გოკო ნი, შეგისრულენქია.

- აბა ჩქიმი ჯიმალეფი გამითელი დო უკული ათე მხარეს სქანი ნაბუძგულუ ვა ბძირავა, - უწუ.

გეშეჸონჷ ნდი დიხაშე დო ღურელი ჯიმალეფიშა ქიმიჸონჷ. ნდიქჷ ქიგნაფურტინჷ ჟირხოლოსჷ დო გააცოცხლჷ: - "აი, ჯიმა-ღურელი, მუზმა ხანც ქჷნობრულუენანია", თქვის ჟირხოლოქ. გიიჯინესჷ დო მუნეფიში უკულაში ჯიმა ქოძირესჷ. ქიგნაღურჟოლეს ართიანცჷ დო მუჟანცჷთი ირფელი ქჷგეგესჷნი, ხოლო უმოსო ახიოლეს. ნდიქ ხათეხოლო გეგჷნოდინჷ უკული იში კვალი ვაუძირჷ შურდგჷმილი კოცჷ. ბრელი დრო გაატარეს დო მხიარულო დო ბოლოს უნჩაში დო ოშქარი ჯიმალენქ მუნეფიში სახენწჷფოშა მიდართესჷ, უკულაშიქ თაქი ქჷდოსქჷდჷ. თი ჟამიში უკული ცხოვრენდეს სუმიხოლო ჯიმალეფი ბედინერო. მითინი ვაბედჷდჷ ინეფიში გენთრხაფასჷ დო თეში დააშქურინეს ირი კოჩი, ნამჷდა ინეფიში სახენწიფოში დიხაშა კუჩხიში გედგჷმაშათი ოშქურუდესჷ. ჟი ჩიტის ვეგნიფურინუანდესჷ დო თუდო ჭკჷჭკჷნტიას ვაითახოხედჷ.

ღუმა თექი ვორდი დო ამჷდღა აშო გახოლით.