9. ომბოლია

teiHeader

ქოჸოფენა მოხუცებული ჩილი დო ქომონჯი. ათე მოხუცებულობასი დროს ქჷდაბადებუნა ართი ბაღანა, ბოში. ათე ბაღანა სუმი წანერი ქოჸოფენ თეში, დოღურენა დიდა დო მუმა. ორდალო გეჭოფეს თე ბაღანა. შქვითი წანერო გინირთუ თე ბაღანაქჷნ თეში, ართ დღას სადილი მიდეღუ მუში ბიძიაშა, ჸვანას მუშენდჷნ თექი. სადილი ქიმუღჷ ბიძიასჷნ, ბიძიაქ უწუ:

- ათე ხოჯეფი სი ქოთხილე თაქი დო მა სადილს ოპჭკომუნქ ოროს.

გური უჩი ჯგირო, ხოჯეფი მითინქ ვემდაიღას, ვარა ვემგოხირას.

- ჯგირია, - თქუ ბაღანაქ დო მიდართუ ე კოჩქ სადილიშ ოჭკომუშა ათე დროს ბაღანას სინჩხექ აჸუ დო ხოჯიშ ოროს ქიმკატყობჷ, ისხანი, ვიშ ქჷდარულჷ ბაღანას. ქჷდარულჷ ბაღანასჷნ, მორთჷ მახინჩქ დო ხოჯეფი მიდეჸონჷ. ათეშ უკული ქჷმორთჷ თე ჯიმადიქ დო ხოჯეფი ვაძირჷნ, ბაღანა გაკირხინუ დო გოლახჷ.

- ხოჯეფი მუღოლია, - კითხუ ბაღანას. ბაღანაქ უწუ - მა ვამიჩქჷნია.

ბაღანა ჸუდშა ორტინუ აშო ჯიმადიქ. აქ ქჷმორთჷნ, ბიცოქ უწუ:

- მუშენ იგარქ, სქუავა?

- მუშენია-და ბიძიაქ გობლახუა.

- მუშენი ლარხუა, - კითხჷ ბიცოქ.

ხოჯეფი ქიმმოხირეს დო თიშენია.

თენა ქოთქუნ, თაქ ბიცოქჷთ გოლახჷ ბაღანა დო გვალო ირტჷ ბოშიქ.

მეურს ე ბაღანა ამდღა, ჭუმე, გეღანი... მეურს ტყას ხვალე, ქიდირულუ აძჷსერინი, ქიგიასიზმარჷ მუდგაქირენი. მაჟირა ოჭჷმარეს გედირთჷ ბაღანაქ დო კოჩი ვაჸუნს მითინი სიზმარი ქუწუასჷნ. იდჷ მუშ შარაშა დო მეურს ირიათო. ქიმიოდირთჷ ართი ხენწიფეში ჸუდეს.

კარიშ კოს უწუ ბოშიქ: - ქირაშა ვაგოკონანო კოჩია?

მაშინეს ხენწჷფესჷნ, ქიჭანუ ბოში დო კითხჷ:

- მუშა დოდირთუქ, მუზჷმაშავა? - მუშა დობდირთუქია-და, სუმიშა დობდირთუქია, მარავა სიზმარი ხოლო მიჩქჷ ჯგირია.

- სიზმარს მუს ბგორჷნქია, - უწუ ხენწჷფექ დო ქიდეკინჷ ბოში წანმოწანათ. გაათუ წანმოწანან, ხენწჷფექ ქიჭანუ ბოში დო უწუ:

- ა სქანი ფარავა, ხოლოთია ქომიწია. თი სიზმარი მურდუე.

- მა სქანი ორაგადეთ ვამოკო ჩქიმი სიზმარია. - უწუ ბაღანაქ.

ხენწჷფეს მურთჷ გურქ: - "მუჭო, ჩქიმი უჯგუშის სი მის უწინქ მუთუნსია" დო გალახაფუ ბაღანა. ირტუ აურე ბაღანაქ დო ქიმერთჷ მაჟიოა ხენწჷფეში ჸუდეშა. თეს ხოლო გერიგჷ ე ბოშიქ სუმი ფარაშა წანმოწანას.

- სიზმარი ბძირი ჯგირია, - უწუ თეს ხოლო დო ქჷდოდირთჷ თაქ.

მჷკილჷ ართი წანაქჷნი, ხენწიფექ ქიჭანუ ბოში დო უწუ:

- ა, ბაბა, სქანი ფარას მერჩანქ, ხოლოთ, მუ სიზმარი გიძირჷ სი სერითჷნ, თინა მა ქომიწია.

- ხენწჷფეში ორაგადეთ ვემმორჩქჷ მა ჩქიმი სიზმარია.

თე ხენწჷფესჷთ ქჷმურთჷ გურქ, გალახაფუ ბაღანა ბოშენს დო ორტინუ.

გიაჸუნჷ ბაღანაქ დო ქემერთჷ მასჷმა ხენწჷფეში ჸუდეშა. თექ ხოლო თეშ აღოლჷ ირფელქ, მუჭო ოწჷმახჷნ. მარა ფარაშ მეჩამაშ დროს ხენწჷფექ ვეგიაჯერჷ შხვა ცალო ლახუაშა, უზოჯჷ კარიშ კათას:

- მიდეჸონით ასე ხოლო დო დოჸვილით თე უჯერო ბოშია.

ათე ხენწჷფეს ჸუნს ართი ძღაბი დო ართი ბოში. ძღაბის ვაკო თე ბოსი დოჸვილანი კარიშ კათაქჷნ დო მუჭო გეგნიჸონეს კარს გალენ, ქჷდოვადჷ მაჸვილარენს დო თხუ:

- ათე დო თე დიხას ეშასქირაფილი ინჭა რენ. თექ ქედნახუნეთ თე ბოში დო ვაჸვილათ თქვანი შურიშ ოჩხონაფალო.

ცირაშა ხათრიქ ვაგატახეს მაჸვილარი კათენს დო ქედნახუნეს ბოში ინჭას. ხენწჷფეს უწის: - მიდეპონით დო დოპლითია.

ხენწიფეშ ცირასქუა ძღაბი დროს გიშეშქვანს დო არზენს ოჭკომალს ბოშის. ამუდღა რენ იში უჯუში ჭუმე რე ე ბოში, ჭუმე რენ, იში უჯუში გეღანი რე დო ირდუ თაშ-თაში თე ძღაბიში ხანდათ. თაში ეჩი წანერი ქიჸი თე ბოშინ ფერი ჟანს. მარებელი ქუმუჩქჷ თე ხენწჷფეში ბოშიშ საოსუროშ მუმა ხენწჷფექ დო მუჩინჷ, ნამჷდა.

- მა ვორექ მიმაჩამალი ჩქიმი ოსურსქუაშ თინწკჷმა, მუჟანსჷთ სი გაიშეჩინესქ, მა მეიჩქვანქ ჟირი ცხენს - ართი თავადიშის დო მაჟირა ყაზაყიშის - ართი ტანიშის დო ნამჷრე ყაზაყიშინ, ათეს სი მუჭო ენწყჷმილო ქჷმომჩინანქჷ-დო, ხეთე ხოლო მეუკინით ოსურს.

ათე მოჩინელი ამბეში გიშანწყუალო იჸუ ხენწჷფეში დოხორეს სხუნუაქ დო ძღაბის დეგვიანჷ ბოშიშა სადილიში მეღალაქ. მუთუნ დროს ქჷგაშინჷ ძღაბის დო ქემუღჷ ბოშის ოჭკომალი.

ომბოლიაქ (ომბოლია ჯოხო თე ბოშის) ბრელი ენდურჷ თე ცირას: - მუშენი ეზჷმა ხანს ვამომიღი სადილია დო.

ძღაბიქ მაჸუნჷ დო ირფელი ქეჩუ მუნეფიში გაჭირება ომბოლიას. ომბოლიაქ უწუ.

- სქანი პატიცემა დიდი რე ჩქიმი წკალა დო მა სი ქჷდგოგურუა, მუჭო ოკო თი ცხენეფიში გჷშაგორუან: - ჸუდე გოჩოლეთ ართი, განჯით აოთი კარი, დინახალე მარღვით თიფი დო მინაშქვით ცხენეფი თიფიში ოჭკომუშა. ნამდგა ცხენი ვარენო მინილენს ჸუდეშა დო ხათე ქიკერკელუნ დო უკული დიჭყანს დიარუასჷნ, თინა იჸი თავადსქუაში. მაჟირა ცხენი მინილენს დო ხათე ჭკომუას ქიდიჭყანს, თინა იჸუაფჷ ყაზაყიში.

მოლართჷ ე ძღაბიქ გახარებულო დო მუმას უწუ:

- მა გაიშეფჩინე თი ცხენეფს დო ქჷმაჯღონაფევა.

დასურო ქოღოლუ ძღაბიქ ირფელი, მუჭო უწუ ბოშიქჷნ თეში. ვაქიჸუო მართალქ.

- ეშ გურიშენი ხვალე ვემმაჩე ჩქიმი ოსურსქუაა, მაჩინჷ ხენწჷფექ დო ქჷმუჩქჷ კოჩი:

- ეფერი კოჩი დჷგაგორე სქანი სახენწჷფოს ნამჷდა, თეურეშე ჩქიმი ჸუდეს ბუხარს გინოტახუნსიადა, ა პატონი, მეუკონით ოსურსია.

ცირასქუაქ უწუ მუმას:

- ჩქი ვამაშინა მითინი ეჯგურა კოჩი გარდა ომბოლიაშია, თინა ბღოლანა მუთუნსია-და ვარა, დინაფილი რე საქმევა.

- მუ კოჩი რე ომბოლია? - იკითხჷ ხენწჷფექ.

- მუ კოჩი რენ-და, თი კოჩი რე, ნამუთ სი ვითოსუმი წანას წოხოლე ოჸვილუშა ბოში ოჯღონინი. თიქ რე მა დჷმოგურუ ცხენეფიში გიშაგორუანი დო თე საქვარს ხოლო თინა გინმოტენა უთუო, - თქუ ძღაბიქ.

- თინა ვარდუო მა ვოჸვილაფენ, მუნერო გეთელჷ კინო დო ვარა სოლე მორთუა? - გეკვირუ ხენწჷფექ.

- მა პუნდჷ ინა ინჭას თუდო. თი დუდიშე თე დუდიშა ტყობიშე ვარზენდი ოჭკომალს დო ამჷდღა თენა რე ართი გაჭირებას გინმოტესჷნ. მაჟირა გაჭირებაშე ხოლო დარსხებაფუანთ თქვანი დუს-და, თქვა გიჩქჷნან დო ვარდა, მუჭო გოკონან, თეში ქიმინით, - რაგადუ ძღაბიქ.

- თაში ქორე თენავადა. ძალამი ჯგიოია, - თქუ ხენწჷფექ დო ქჷმაჸონაფუ ომბოლია.

- აბა, სი გიჩქჷნ დო სქანი კოჩანასია, - უწის ომბოლიას. ომბოლიაქ დაჭკადაფუ ჯგირი საგანი დო შქვილი. ქიდეკინჷ ხეს, გიოჯინჷ. თი ხენწჷფეშ ჸუდეს დო ქაჸოთჷ. მიაგჷ საგანქ ხენწჷფეს ჸუდეს დო გეგნოტახჷ.

- აბა, მორთით მაყარენქია, - მუჩინჷ ხენწჷფექ.

აქიანი ხენწჷფექ მიგორუ მაყარეფი. მარა ომბოლიაქ აკა ვეჯუმუ:

- მა ურქ ხვალე დო თაქ ქჷმოჲჸონა სქანი ოსურსია.

უწუ ხენწჷფექ - სი გიჩქჷ, მუჭო უდუმარცხებუო მურქიე.

გაგმინწყუ ომბოლიაქ, გედოხოდუ ცხენს დო მიდართჷ. შარას ქეშეხვადჷ ართი მალ წყარქ. მიოჯინუო, ქემუნჯირალჷ ართი დემიჯგურა კოს თე წყარიშა დო ქოშუნს. ათე კოჩიში დიკი წყარი ართი ყენტი ვე მურს დო: "პუმენს ბღურუქია" ქიძახჷ ირიათო.

ომბოლიაქ ქემერთჷ დო უწუ: - ჯიმა, მუ კოჩი ჸოფექ სია. თეზჷმა წყარს ართწორო ქოშუნქ და ხოლო "პუმენს ბღურუქია" იჩიებუქიე.

- ვარა მუ კოჩი ვორექ მა, ომბოლია რე კოჩი ვარავა, - უწუ თე კოჩქ.

- მა ვორექ ომბოლია დო ქემეჯიმალია, - უწუ.

- ჯგირია.

გაკიამხანაგეს დო მეულა. მეულა ართი მინდორსჷნი, ქოძირეს დღას ვოუძირჷ კოჩიში თოლსჷნ ფერი ოძირაფჷ - გუთანს. ყიარს ქუსქ ვითაამშვი უღუ კამბეშეფი დო ქოხონუნა დიხას. მუთ ბერტეფი ვარენო ეთქმოცენს თე ხონუასჷნი, არძას ჭკომუნს გუთანიშ გიმაჸვენჯი კოჩი დო: - ვავაჲ, ჯიმა ღურელი, შქირენს ბღურუქია: - იძახჷ.

- ჯიმა, მუ კოჩი რექ სია? - კითხუ ომბოლიაქ.

- ვარა მუ კოჩი ვორექ მა, ომბოლია რე კოჩი ვარავა.

- მა ვორექ ომბოლია დო ქემეჯიმალია. ქეჯიმალჷ ე კოჩქ დო მიდართეს სუმხოლოქ. იდესჷნ, ქეშეხვადეს მასჷმა კოჩქ: ქჷმაძჷ კუჩხის ჟიროში ფუთიანი წისქვილიში ქუალეფი დო ქიმირულე.

- მუ კოჩი რექ, ჯიმა, სია? - კითხჷ ომბოლიაქ.

- მა მუ კოჩი ვორექ, სქანი ჭირი, ომბოლია რე კოჩი ვარავა.

- აბა, მა ვორექ, ომბოლია დო ქემეჯიმალია, - უწუ.

ქეჯიმალჷ თექ ხოლო დო მეულა ოთხოლო ართო ხენწჷფეშ დოხორეშა. შარას ქეშეხვადეს ხოლო ართ კოჩქ - ქიგერე მინდორს დო ქუჯინე ირიათო ჰაერს.

- მუსრე, ჯიმა, შურგოტებულო უჯინექიე. - კითხჷ ომბოლიაქ.

- მუსია, პატონი-და, მა ვორდია ფრეველეფისი უჩაში. ართი ტორონჩქ გური ქჷმომჸონჷ დო ცაშა ქიმკუკუთებჷ ბუდევა, ქჷვოჸოთი თაურე მასარი დო ბუდექ გოწოს გაჲთოლჷ, რადგანს მონკა რდუუ დო ტორონს ქუჯინექ, მარა დიო ხოლო ვარე ხოლოშა მოჭირინაფილია, უწუ თე კოჩქ.

- ძალამი კოჩი ქოჸოფექ, ჯიმა, სია, - უწუ ომბოლიაქ.

- მა მუ კოჩი პოფექ, პატონი, ომბოლია რე კოჩი ვარავა.

- მა ვორექ ომბოლია დო ქემეჯიმალია, ქეჯიმალჷ თიქით დო მიდართეს არძოქ ართო, იდეს დო ქემერთეს ხენწჷფეში დოხორეშა. ხენწჷფეს გუკეთებჷ დიდი შეფა, დუჸვილუნა ანთასი ხოჯი დო ქჷდუსორგაფუნა ოშუ მალი დო ოჭკომალი ართო.

- ათენა ირფელი ვაშვით დო ვაჭკომით-და, ეში ძღაბის ვემერჩანთ დო ცარიელო გოჲტენთია, - თქუ ხენწჷფექ.

ხენწჷფე თეს იჩიებუნ ისხანს, მუკორთა ვაცალესჷნ თეში, წყარიშ მაშუმალქ ღვინი გათუ დო დიხაშ მაჭკომალქ ქობალი დო ხორცი.

ხენწჷფექ გიჯინუნ, ონჯდორექ დაგურჷ დო თქუ:

- ეშენი ხოლო ვემმაჩე ოსურია; გუტუათ მარულეთ ჟირი კოჩი - ართი თქვანი დო მაჟირა ჩქინი, ზღვაში წყარიშ მაღალჷშა, დაბა ნამუ მიღანს ოწოხოლენი? თქვანქ ქიმიღუ დო წოხოლე ქჷმორთჷ-და, ა პატონი; ბედნიერქ გაჸის ჩქიმი სქუაქ, ვარ-დო, ჩქიმი მარულექ ქჷმორთ-და, ვემერჩანთ ოსურსია.

დეყაბულეს თინენქჷთ დო გუტეს მარულე ხენწჷფექ გუტუ ეშმაკი დო ომბოლიაქ, წისქვილიში ქუამო მირულედჷნ რი კოჩი, ორჯგინჷ ეშმაკის ი კოჩქ ბირგულიშა დო შქა შარას ქიგლეტუ.

ეშმაკიქ იფიქრჷ: - მორთი, თის ქობღოლა ეშმაკურსია.

გინირთჷ ბერო, განწყუ სტოლი დო იოფშჷ სასმელეფით. მოლეღჷ წყარი დო მურს ომბოლიაშ კოჩინ, ქჷდოხვადუ ბერქ დო დაპეიჯჷ ოშუმალეფიშა. ჸუმენს ე კოს; მუკუდოხოდჷ დო ძალამი დიშუმჷ. დიშუმუნ, ქჷდარულჷ. ბერქ კინი ეშმაკო გინირთჷ, ბოთლი ქიხვამილუ წყარამო დო ირულ.

დეგვიანეს წყარიში მოღალან, ომბოლიაქ უწუ შორიში მაჯინე კოს.

- არიქა, გითაჯინი, ეშმაკური ვაქიმინუკო მუთუნი თი კოჩქია.

გითაჯინჷ ი კოჩქჷნ, ქოძირჷ, მუჭო დუშუმუაფჷ ეშმაკის მუნეფიში მაჸალე დო იში ბოთლი წყარამო ქჷმუღუნ დო აჭიდოგაჭით ქჷმირულენ.

გეჭოფჷ მასარი მაჯინე კოჩქ დო შუმილი კოჩი მჷკოჯან სტოლსჷნ, თეს ოჸოთ დო ბორკეფი ქათატახჷ. გეიოლჷ შუმილი კოჩქ დო ვაძირუ წყარინი, ქუჩუ გური. ირულჷ დო ქჷმაჭიშუ ეშმაკის, მიდუღჷ ბოთლი დო ქჷმიღჷ წყარი.

მუ ქიმინჷკო ხენწჷფექ? იაკინუ დო ქიმეჩუ ძღაბი. ქიმიჸონუ ძღაბი ომბოლიაქ მუშ ხენწჷფეშ დოხორეშა. იჸუ დიარა დო ამბექ. მასმა დღას ქჷდირულუ ომბოლიაქ.

ხენწჷფექ უწუ პოვარს: - ჯგირი ოჭკომალი გამიკეთი ამსერი ომბოლიაშ საპატიცემოთია.

გაკეთეს ოჭკომალი დო გიკურცხინუ ომბოლიაქ. ხენწჷფე დო მუშ ოსურქ შქაშა ქაშეხუნეს ომბოლია დო მუნეფიში ძღაბი ღვინიშ გიმაბუმალო ქიგირინეს.

დირძღეს ოჭკომალით ჯგირონ, ხენწჷფექ ბოდიში მითხუ ომბოლიაწკჷმა დო უწუ:

- იმენდი რე, სი ვამიწყინენქ ჩქიმი ჩილათას დო იმენდი რე, ქომიწინქიე - მუქჷ რდჷ გიგასიზმარჷ ბაღანობასიე?

ომბოლიაქ უწუ: - სიზმარო ბჟა დო თუთა შქას ვოხედი დო მურიცხი მალინანდუა.

ხენწჷფექ გენწყუ, მუჭო ბჟა დო თუთა მუნეფი რდჷ-ჩილი დო ქომონჯინი, დო მურიცხი ოსურსქუა. თიმ სერს ომბოლია დო მუშ ოსურსქუა დაგვირგვინჷ, დოხვამჷ, უკულაშ სქუათ ქჷდეკჷნჷ დო ცხოვრენდეს ბედნიერო.