36. De Unner ÿrtschken.

Mündlich von einem Bauer aus Thomsdorf i.d.U.M. und einer alten Frau aus Swinemünde.

1.

V ûr düsen hebben de unner ÿrtschken hier up de êr regêrt un dat het so lang dûrt as de l ýe met de eggen lang treckt hebben, as se dunn äver in de rünn un ûver krüz treckt hebben, då is êr regement ût west un se sin aftreckt.

De unner ÿrtschken hebben ôk ümmer gêren de kinner von düse minschen hebben mucht un hebben dê stålen, un dav ûr êre ollen, dê nich mêr furt kunnen [29] in de wêj lecht. Dat hebben se ôk mål bî ne bûrsfrugge dån, un då passêrt et nu ümmer, dat de olle, dê in de wêj låch, rût klapperte, wenn de frugge ÿtent kåkt un 't uppen disch stellt hadde, un dat up frêten dêe. Un he richte dat ôk ümmer so in, dat de frugge just in de k ûken was, un em nich to sêen krêj, wenn hê sik ûver dat ÿtent her måkte. Äver mîn frugge markte dat ball, dat dat nich met rechten togån dêe un dacht, dat se då wol ûver kåmen wull; drüm krêj se sik ens en pår olle harte schôsålen her und kåkt dê, un asse fêrich is, sett se se uppen disch un stellt sik achter de d ûr. Knapp is se rût, klappert ôk mîn oll unnerärtschken rût ût de wêj und will sik wedder ûvert ÿtent her måken, ÿver as hê nu sêen, deit, wat se kåkt hadde, was he ganz verwunnert un schrêj:


bün doch so old

as Böhma gold

un hew noch kên schôsålen äten!


Un as dat mîn frugge achter de d ûr h ýren dêe, sprung se v ûr un schlôch up em los un rêp: »du verflôkter unner ÿrtschker racker, ik hew löwt ik hett mîn lêw kint in de wêj, un nû hew ik son unner ÿrtschken, dê mî all dåch mîn ÿtent upfrêten deit; nu will ik dî ôk schlån, dat de v ûr dôt liggen blifst.« Un dåmet schlôch se up em los dattet hûs bäwt. Då krêj dat unner ÿrtschken met êns bêne un lêp wattet löpen kunn; ÿver knapp was hê ûte d ÿr, då schrêj ôk all ûr lütt jüngeken in de wêj, dat hadden de unnerärtschken schwinn wedder bracht.

2.

Då wås emål ens ne frû un dê kåm in de wochen un se harren dat licht ûtgån låten, datte unner ÿrsken[30] kêmen un ör dat kint furtnåmen, äver se hadde dat doch nich markt, bet op êne tît as't nu all wat öller wåren was, då kåm se dahinter. Det sundachs nämlich kåken hier to lanne de l ýe in winterstît gr ûnen kaul met wost un speck in, un dat dêe unse frû ôk; wenn dat nû innen kêtel uppet f ýr stund, dunn kåm mîn unnerärsken ûte wêj un fråt all wost un speck up. As dat nû so ênen sundach un alle sundach passêrte, gung mîne frû bî ûre nåbers un vertellde dat, un de säden ûr, dat dat nich ûr kint was, wat se in de wêj haerre, un dattet enunner ÿrsken wesen möst, un se säden ûr ôk, se schülle man mål schauschlârn statt wost un speck innen kaul kåken un schülle gaud uppassen, wat dunn schêen würr. Dat dêt se denn ôk uppen nêjesten sundach un stellt sik up de lûr; un dat dûrt auk går nich lang, kümmt mîn unner ÿrsken wedder ûte wêj un geit nån kêtel un will sik bîmåken, den speck ûtfrêten, ÿver as hei nu de schauschlârn fund, secht hei:


Nu bün ik so old

as Boehman gold

un hew doch noch kên schauschlârn in kaul gêten.


Dunn kåm de frû v ûrtospringen un schöll em düchtich wat ût un schlôch ganz Gotts erbarmiklich up em los, un gung dunn wedder bî ûre nåbers un frôch wat se nu dauen schülle. Dê s ÿden, se schülle nû dat unnerärsken nêmen un met em nå Jiggeljaggel füren, då schüll set båden låten, dattet dîj. Då sett se sik denn ôk innen bôt un fôr wît met em in de sê nå Jiggeljaggel. As se nu all en ganz enne furt wêren, då kåm up eis en änner bôt antefüren, då wêren ôk unner ÿrskens in, de harren de frû ûr kint bî sik, un as se nû den ollen in de frû ûr bôt seien dêen, då fungen se an to raupen: »Na kûlkopp wu wistu denn [31] henn?« Då fung dê olle up eis an te k ýren un s ÿde: »Se willen met mî nå Jiggeljaggel, un mî båden låten, dattik dîj!« Då wûren de unner ÿrsken boes un schlaugen up dat minschenkind laus, dattet jâmerlîke anteschrîen funk, un de frû wûrd auk boes un schlauch up dat unner ÿrsken un dat schrêj auk, un se schlaugen beid ümmer tau, bet dat de unner ÿrsken updlest de frû ûr kint int wâter smiten dêen, un dê dat unnerärsken ook rin smêt, un se man beid schnell tau packen musten, dat se ûre kinner wedder krêjen, un as se dei nu harren, då faur de frû nå hûs, un hat sik kein unnerärsken wedder bî ûr seien låten.


Lizenz
Der annotierte Datenbestand der Digitalen Bibliothek inklusive Metadaten sowie davon einzeln zugängliche Teile sind eine Abwandlung des Datenbestandes von www.editura.de durch TextGrid und werden unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung 3.0 Deutschland Lizenz (by-Nennung TextGrid) veröffentlicht. Die Lizenz bezieht sich nicht auf die der Annotation zu Grunde liegenden allgemeinfreien Texte (Siehe auch Punkt 2 der Lizenzbestimmungen).
Link zur Lizenz

Zitationsvorschlag für diese Edition
TextGrid Repository (2012). Kuhn, Adalbert. 36. De Unnerärtschken. TextGrid Digitale Bibliothek. https://hdl.handle.net/11858/00-1734-0000-0003-C231-5